ភ្ញៀវគ្រាវិកាល

ថ្ងៃនោះជាថ្ងៃពេញបូណ៌មីនៃខែពិសាខ កាលបើព្រះទិវាករចរចុះអស្តង្គតរលត់បាត់ពីផែនដីទៅ មិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះហេមករពេញដួងក៏ផុសរះឡើងផុតកំពូលភ្នំយុគន្ធរ ចែងចាំងពន្លឺភ្លឺថ្លាប្រភាស ពាសពេញទាំងភូមិភាគជម្ពូទ្វីប រេវត្តកុមារកំពុងអង្គុយនៅត្រម៉ងត្រម៉ោចតែឯកឯងកៀនមាត់ស្រះ នៅត្រង់កណ្តាលនៃសោភណភាពនិងវិវេកភាពនៃរាត្រីកាល ខ្សែវាយោបក់ផាត់រសាត់មកប៉ះម្តង ម្កាលត្រជាក់ស្រេប ព្រមដោយដោយក្លិនក្រអូបឈ្ងុយឈ្ងប់នៃបទុមជាតិ សម្លេងច្រៀងទំនុក សោកសៅរបស់នាងកុមារិកាស្តាប់ឮល្វេងល្វើយមកមួយដងមួយគ្រាអំពីសីហបញ្ឈរនៃប្រាសាទ ដែលស្ថិតនៅទល់មុខនឹងសួនឧទ្យាន ។ ​ខែភ្លឺ ជំនោរខ្យល់ និង សម្លេងច្រៀងសមតែធ្វើឲ្យ រេវត្តកុមាររស់នៅបានសុខស្រួលដូចយ៉ាងមហាជនទូទៅ ប៉ុន្តែបេះដូងរបស់គេក្នុងពេលនោះ ពោរពេញទៅដោយទុក្ខទោម្នេញរហូតទាល់តែរកប្រឡោះទំនេរនៅសល់សម្រាប់សេចក្តីសុខ ណាៗគ្មាន គេចោលក្រសែភ្នែកសម្លឹងមើលទៅព្រះឧឡុរាជដែលកំពុងតែអណ្តែតលឿនលយ ឰដ៏មេឃាអម្ពុធរ ហើយក៏នឹកភ្នកដល់អតីតកាលកន្លងមក គិតដល់ឪពុកម្តាយ គិតដល់មេគោ ឆ្មាត់ និងច្រាំងស្ទឹងអចិរវតីដែលគេធ្លាប់នាំវាទៅបន្ស៊ីតិណជាតិ គេចង់ត្រឡប់ទៅរកវាវិញ ទៅរស់នៅក្រោមដើមទ្រូងដ៏កក់ក្តៅរបស់ឪពុកម្តាយដូចដើមវិញ យុវកម្លោះបណ្តែតអារម្មណ៍ ឲ្យអណ្តែតអណ្តូងទៅគួរនាដូចជាដុំពពកពណ៌សក្បុសដូចសំឡីកំពុងអណ្តែតត្រសែតទៅកាត់ ព្រះនិសារករជាដុំៗដូច្នោះ ។
យុវកម្លោះកំពុងអង្គុយគិតភ្លឹកភ្លាំងអស់ពេលជាយូរ មកភ្ញាក់ដឹងខ្លួនព្រើតនៅពេលត្រចៀកបាន ឮសម្លេងស្រែកហៅឈ្មោះគេឮមកពីខាងក្រោយខ្នងល្វើយៗថា "រេវត្តៈ ! រេវត្តៈ ! ហ្នឹងឯងមែន ទេ" គេបែរខ្វាប់ប្រញាប់មើលទៅត្រង់សម្លេងនោះ ហើយបានប្រទះឃើញមនុស្សម្នាក់មាន សម្លៀកបំពាក់ទទូរពណ៌ខ្មៅកំពុងដើរវែកដង្គុមឈើសំដៅមករកគេស្ទុងៗ ដោយស្លន់ចិត្ត និង ចម្លែកចិត្តលាយឡំគ្នា យុវកម្លោះម្នីម្នាក្រោកឡើង ប្រុងជើងនឹងតស៊ូ ព្រោះនៅមិនទាន់ដឹងថា អ្នកនោះជាបិសាច ឬ មនុស្សទេ បុគ្គលចម្លែកនោះមកឈរនៅទល់មុខគេហើយស្រដីឡើង តិចៗថា "នាយមុខជាភិតភ័យណាស់មែនទេ ខ្ញុំមិនមែនជាបិសាចទេ កុំភ័យអខ្លាចអី" សម្លេងនោះជាសម្លេង តូចស្រួចស្រាល់ហាក់នឹងថាសម្លេងរបស់ស្រ្តីដែលរេវត្តកុមារគិតថាធ្លាប់បានស្តាប់ឮមកហើយ គេសួរដោយចម្លែកចិត្ត ភ័យរន្ធត់ទាំងតក់ប្រមាថា
"អ្នកនាងជាអ្នកណា? មកពីណា? ហេតុអីបានជាមកទីនេះទាំងយប់ព្រលប់អញ្ចឹង"
"នាយចាំខ្ញុំមិនបានទេឬ? " ភ្ញៀវគ្រាវិកាលនិយាយបណ្តើរលើកស្បៃទទូរលើក្បាលចេញបណ្តើរ បង្ហាញឲ្យឃើញដួងភក្ត្រ ដ៏ស្រស់ស្អាត លេចត្រដែតច្រងោនៅកណ្តាលពន្លឺព្រះនក្ខត្តរាជ ស្មារតីចងចាំបានប្រាកដ ជាក់ច្បាស់ដល់រេវត្តកុមារ គេហាមាត់ចង្គ្រង់ដោយស្រឡាំងកាំង ពីព្រោះបុគ្គលចម្លែកនោះមិន មែនអ្នកណាដទៃទេ ប៉ុន្តែជា លីលាវតី កូនស្រីពៅរបស់លោកគ្រហបតីហ្នឹងឯង
គេនិយាយទាំងរំភើបភ័យអរថា
"លីលាវតី ! លីលាវតី ! នេះលីលាវតីពិតមែនឬ?"
"ត្រូវហើយ ខ្ញុំហ្នឹងឯងជាលីលាវតី កុំហៅឈ្មោះខ្ញុំឮពេក តិចលោគេឮ" នាងនិយាយហាម បណ្តើរលើកស្បៃគ្របក្បាលបណ្តើរដូចដើមវិញ រេវត្តកុមារសួរថា
"លីលាវតី ! អ្នកនាងមកទីនេះធ្វើអីនៅពេលយប់យន់យ៉ាងនេះ?"នាងឆ្លើយភ្លាមថា
"ខ្ញុំមកសួរសុខទុក្ខឯង"
"មកសួរសុខទុក្ខខ្ញុំបាទ​ ! យី​ ! អាចទៅរួចដែរឬ? វណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់មកសួរសុខទុក្ខក្មេង ចណ្ឌាលកាកសំណល់មនុស្សដូចយ៉ាងខ្ញុំបាទនេះ ប្រហែលជាខ្ញុំបាទយល់សប្តិទេដឹង​ ! "
"ឯងមិនមែនយល់សប្តិទេ រេវត្តៈ ! ឯងនៅមានស្មារតីពេញលេញ ខ្ញុំមកសួរសុខទុក្ខឯងពិត មែនណៈ កុំដេញដោលច្រើនពេក មក៍អង្គុយជំនុំគ្នាលេខល្អជាង" លីលាវតីនិយាយបណ្តើរខិត ចូលមកចាប់ដៃយុវកម្លោះឲ្យអង្គុយចុះបណ្តើរ រេវត្តកុមារថយក្រោយក្រាកទៅជិតប្របមាត់ ស្រះហើយពោលទាំងសស្លើតសស្លក់ថា
"កុំ ! កុំ ! លីលាវតី កុំភ្លេចថាខ្ញុំបាទនេះត្រឹមតែជាក្មេងចណ្ឌាលម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ កុំធ្វើឲ្យសិរីរាសី របស់ព្រាហ្មណ៍ត្រូវអាប់ប៉ត្រាប់សៅហ្មងព្រោះតែខ្ញុំបាទ"
"ហៃរេវត្តៈនេះ ឡប់ទេដឹង ! "នាងនិយាយបណ្តើរអង្គុយចុះលើផ្ទាំងមាត់ស្រះបណ្តើរ ចំណែកខាងរេវត្តកុមារនៅឈរច្រងាំងស្ងៀមដដែល ការបង្ហាញខ្លួនរបស់លីលាវតីធ្វើឲ្យគេ រំភើបភ្ញាក់ផ្អើលដល់ថ្នាក់គិតថាខ្លួនកំពុងតែយល់សប្តិ ប៉ុន្តែវាច្បាស់ក្រឡែតជាងការយល់សប្តិ យល់សូងទៅទៀត​ គេប្រមូលសតិអារម្មណ៍ត្រឡប់មកវិញបន្តិចម្តងៗរួចក៏អង្គុយចុះត្រង់ កន្លៀតមួយដែលទៀបជាងភ្ញៀវរាត្រីកាលរបស់គេ
"រេវត្ត​ ! ឯងប្រមែប្រមុំសតិអារម្មណ៍បានដូចដើមវិញហើយឬ?" លីលាវតីនិយាយឡើងក្រោយពី បាត់មាត់ទៅមួយសន្ទុះធំ "ឯងជឿហើយឬនៅថាខ្ញុំមកសួរសុខទុក្ខឯងមែន?"កាលបើឃើញយុវ កម្លោះចណ្ឌាលនៅមិនទាន់ឆ្លើយតបព្រោះលំណែនលំណាន់តាន់តាប់ក្នុងចិត្ត លីលាវតីទើប និយាយតទៅទៀតថា "ខ្ញុំអាណិតឯង ណៈរេវត្តៈ ! កាលដែលឯងត្រូវអ្នកម៉ាក់ និង បង កណិការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ខ្ញុំបានត្រិះរិះពិចារណារកមធ្យោបាយជួយសង្គ្រោះឯងមកយូរហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់រកឃើញវិធីណាមួយដែលនឹងអាចជួយឯងបានដោយចំហនៅឡើយទេ ទើប ឆ្លៀតជួយឯងជាកំបាំងលួចលាក់សិន ខ្ញបានផ្ញើអាហារ និង សម្លៀកបំពាក់តាមនាងទាសីមក ឲ្យឯងបីឬបួនដង សង្ឃឹមថាឯងប្រហែលជាបានទទួលហើយ" នាងឈប់និយាយហើយបែរ ទៅគន់មើលធម្មជាតិដែលនៅជុំវិញខ្លួន ទឹកនៅក្នុងស្រះបែករលកឡើងតូចៗនៅពេលត្រូវ ជំនោរខ្យល់រសៀកៗបក់ផាត់មកប៉ះ ស្រមោលព្រះចន្ទនៅក្នុងទឹកញ័ររំភើតរំភើងទៅតាម ទឹករលក សម្លឹងមើលទៅហាក់បីដូចជាពន្លឺប្រាក់រលាយរលាក់អណ្តែតត្រសែតក្នុងមេពុម្ព ដុច្នោះ ក្លិនដ៏ក្រអូបក្រអួនឈ្ងុយឈ្ងប់នៃផ្កាកោមុទភាយចេញមកម្តងម្កាល ដើមអសោក ប្របមាត់ស្រះរលាស់ស្លឹកឮសូរភឹបៗព្រោះត្រូវកម្លាំងខ្យល់បក់ផាត់ លីលាវតីភ្លឹកភ្លាំងនឹង ប្រណីតភាពនៃបរិដ្ឋានធម្មជាតិ លុះបានសតិស្មារតីហើយនាងក៏និយាយថា
"រេវត្តៈ ឯងប្រហែលជាឃ្លានណាស់ហើយ និះខ្ញុំមានរបស់អន្តិចអន្តួចមកផ្ញើដែរ" នាងលូកយក កញ្ចប់ដែលខ្ចប់របស់ចេញពីកន្សែងឃ្លុំហើយដាក់នៅខាងមុខយុវកម្លោះនោះ រួចនិយាយថា "ទទួលទុកហូបចុះ ថ្ងៃក្រោយ បើមានឱកាសសឹមខ្ញុំយកមកឲ្យទៀត" ។
ខណៈនោះមានសម្លេងអ្វីម្យ៉ាងឮមកពីគុម្ពោតស៊ុមទ្រុមក្នុងសួនច្បារ លីលាវតីឈរសម្រឹងស្តាប់ មួយស្របក់ហើយក៏ក្រទីក្រទាក្រោកឡើង និយាយថា
"រេវត្តៈ ខ្ញុំត្រូវចាកចេញទៅសិនហើយ ឥឡូវនេះចង់តែនៅជជែកលេងជាមួយនឹងឯងឲ្យបាន យូរដែរ ប៉ុន្តែសេរីភាពក្នុងការធ្វើដូច្នេះគ្មានសោះ ចូរចាំទុកថា បើគ្មានអ្នកណាយល់ចិត្តឯងទេ ក៏នៅមានលីលាវតីម្នាក់ដែរដែលយល់ចិត្តឯង លាសិនហើយណៈ"
លីលាវតីលើកស្បៃទទូរក្បាលជិតស្លុងទាំងប្រញាប់ប្រញាល់ដើរលឹបបាត់ទៅក្នុងចន្លោះគុម្ពោត ឈើ រេវត្តកុមារភ្លេចភ្លាំងអ្វីៗទាំងអស់សូម្បីទាំងពាក្យថា "អរគុណ"ចំពោះទឹកចិត្ត សប្បុរសរបស់នាង គេនៅតែអង្គុយស្ងៀមទ្រឹងត្រង់កន្លែងនោះដដែលទាល់តែព្រះចន្ទចរជ្រេ ទេរចុះទៅប៉ែកបច្ឆិមទិស ទើបឡើងទៅកាន់កូនខ្ទមគេងសម្រាក ។
ហេតុការណ៍ទើបកន្លងផុតទៅថ្មី ៗ ធ្វើឲ្យគេត្រូវគិតគ្នេរគ្នាន់ គេពិតជាមិនបានយល់សប្តិទេ លីលាវតីពិតជាមករកគេមែន នាងប្រាប់ថាអាណិតគេដែលបានទទួលរកទុក្ខលំបាក នាងមិនរើសអើង ឬ ស្អប់ខ្ពើមមនុស្សចណ្ឌាលអម្បាលយ៉ាងគេទេ នាងមិនខ្លាចនឹងប្រឡាក់ ប្រឡូសដោយអពមង្គលទេឬ នាងគង់នឹងមិនស្អប់ខ្ពើមទេ បើស្អប់ខ្ពើម នាងមុខជាមិនចុះមករក គេក្នុងរាត្រីកាអញ្ចឹងទេ បើដូច្នេះមែន នាងក៏ជាមនុស្សវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដែលចម្លែកជាងគេ នៅ ខណៈដែលបងស្រីរបស់នាងស្អប់ខ្ពើមរអើមមើលងាយមើលថោកយ៉ាងក្រៃលែង នាងត្រឡប់ ជាលបលួចចុះមកលេងគេដល់ខ្ទមក្នុងពេលយប់យន់ទៅវិញ រេវត្តកុមារនឹងស្ងើចសរសើរ ចំពោះមេត្តាករុណាធម៌របស់លីលាវតីយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ គេចង់ទៅតាមក្រាបសំពះបាទជើង នាងជាបដិការតបស្នងសងគុណនាង ផ្ទុយទៅវិញ គេត្រឹមតែជាក្មេងចណ្ឌាលកាកសំណល់ មនុស្សប៉ុណ្ណោះ !