រឿងលីលាវតី

អ្នកស្គាល់កតិកានៃការលេងកីឡានៅពេលទស្សនាការប្រកួតកីឡា តែងតែទទួល
បានភាព ស្រណុកស្រណានច្រើនជាងអ្នកមិនស្គាល់កតិកានៃការលេងកីឡា យ៉ាង
ណាមិញ អ្នកស្គាល់ កតិការបស់លោក រស់នៅលើពិភពគឺផែនដីនេះតែងតែបានប្រៀប
ជាងអ្នកមិនស្គាល់កតិការបស់ លោកយ៉ាងនោះដែរ ។

ពុទ្ធធម៌ជាពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះជិនស្រី បង្រៀនឲ្យមនុស្សយល់ដឹងកតិការបស់
លោក ស្គាល់ការពិតរបស់លោក អ្នកយល់ដឹងពុទ្ធធម៌ជាអ្នកយល់ដឹងលោក គេនឹងលេង
កីឡា ជាមួយនឹងលោកនេះដោយទឹកចិត្តអ្នកកីឡា គឺថា ញញឹមជានិច្ចនៅពេលចាញ់ ឬ នៅពេលឈ្នះ ទាំងនៅពេលសោយសុខ និង នៅពេលរងទុក្ខ ។

មនុស្សយើងចូលចិត្តអ្វីៗងាយៗ មើលអ្វីងាយៗ អាន-ស្តាប់-យល់អ្វីងាយៗប៉ុន្តែ
ពុទ្ធធម៌ជាពាក្យប្រៀនប្រដៅល្អិតជ្រាលជ្រៅ ពិបាកស្តាប់ ពិបាកអាន ពិបាកយល់
ណាស់ហេតុដូច្នេះបានជាមនុស្សមិនសូវចាប់អារម្មណ៍វិធីផ្សព្វផ្សាយពុទ្ធធម៌ក្នុងពេល
បច្ចុប្បន្ននេះសោត ក៏សំដៅយកការថែរក្សាប្រពៃណីដោយភាគច្រើនជាជាងឲ្យមនុស្ស
យល់ដឹងពុទ្ធធម៌ ទើបបានផលមិនជាទីគាប់ចិត្ត ។

រឿងលីលាវតីជាការលើកបង្ហាញពុទ្ធធម៌ក្នុងរូបបែបល្បើកនិទានដោយមិនចាំបាច់ឲ្យ
អ្នកអានប្រើខួរក្បាលគិតច្រើនពេកទេខ្ញុំប្រែសម្រួលចេញពីសៀវភៅរបស់ធម្មឃោស
ដោយមានគោលបំណងចង់ឲ្យពុទ្ធធម៌របស់ព្រះបរមសាស្តាស្ថិតនៅជាគូផែនដីខ្មែរជា
យូរអង្វែង ដើម្បីឲ្យខេមរជនជា ទូទៅយល់ដឹងឲ្យទូលំទូលាយ មានចិត្តស្លូតបូត មាន
សុជីវធម៌ និងសីលធម៌ក្នុងសង្គមដើម្បីលើកទឹកចិត្តខេមរជនឲ្យស្រឡាញ់ក្នុងការអាន
សៀវភៅ និង ដើម្បីលើកស្ទួយវណ្ណកម្មអក្សរសាស្រ្តជាតិ ក្នុងយុគសម័យបច្ចុប្បន្នផង ។

 ឆ្ងាយពីជ្រោះភ្នំហិមាល័យទៅទិសទក្សិណនៃដែនដីភារតរដ្ឋ(ឥណ្ឌា)ប៉ែកទិសឧត្តរមាន
ទីក្រុងមួយ ឈ្មោះថា គោរក្ខបុរៈតអំពីក្រុងនេះទៅទិសពាយ័ព្យតាមផ្លូវអយស្ម័យយាន
ក្នុងបល្លកញ្ចៈមានចម្ងាយផ្លូវប្រមាណជា 6 យោជន៍៍ ពួកបូជនីយេសក៍នឹងធ្វើដំណើរទៅ
ដល់ច្រាំងស្ទឹងធំ អចិរវតី ដែលជាស្ទឹងធំ 1 ក្នុងចំណោមស្ទឹងទាំង 5 គឺ មហានទីគង្គា
មហានទីអចិរវតី មហានទីយមុនា មហានទីសរភូ និង មហានទីមហី ស្ទឹងធំដែលហៅ
តាមគម្ពីរថេរវាទថា មហានទី អចិរវតីនេះ តែងផ្តល់ជំនោជោកជាំដល់មធ្យមប្រទេស ប៉ុន្តែឥឡូវនេះនៅសល់តែដីខ្សាច់ និង ទឹកតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ឰដ៏ច្រាំងទិសទក្សិណនៃស្ទឹង
នេះ យើងឃើញមានសំណាកបាក់បែក (ruins) នៃក្រុងសាវត្ថីជារាជធានីនៃ កោសល

រដ្ឋដ៏ល្បីរន្ទឺក្នុង អតីតកាលដែលត្រូវបានរកឃើញដោយបុរាណវិទូបច្ចឹមប្រទេស ។

កាលពីពុទ្ធសករាជ 2550 ឆ្នាំប្លាយកន្លងមកហើយ ទីក្រុងសាវត្ថីនាសម័យនោះ
រុងរឿងថ្កុំថ្កើងណាស់ ក្រៅតែពីក្រុងរាជគ្រឹះជារាជធានីនៃមគធរដ្ឋចេញគ្មានក្រុង
ណាក្នុងមធ្យមប្រទេសប្រៀបផ្ទឹមនឹងក្រុងសាវត្ថីបានឡើយ ចាប់តាំងពីជើងភ្នំ
ហិមាល័យរហូតដល់ច្រាំងស្ទឹងគង្គាចាត់ជាក្រុង ល្អឯកជាង ក្រុងដទៃទៀតក្នុងដែន
ដីជម្ពូទ្វីប ក្រុងពារាណសី សាកេតុកបិលព័ស្តុនិងក្រុងផ្សេងៗទៀតសុទ្ធតែស្ថិត
នៅក្នុងខណ្ឌសីមា ឬ ជាក្រុងបរិវាររបស់សាវត្ថីទាំងអស់ប្រៀបបីដូចជា
ហ្វូងតារាករក្នុងដែននភាល័យជាបរិវាររបស់ព្រះរជនីករដូច្នោះ ។

ក្នុងក្រុងសាវត្ថីនេះឯង ព្រះបរមសាស្តារបស់យើងបានទ្រង់ប្រថាប់នៅអស់រយៈពេល
25 ព្រះវស្សាយូរជាងកន្លែងណាៗទាំងអស់ ។ ព្រះអង្គប្រថាប់នៅក្នុងវត្តជេតវ័នដែល
អនាថបិណ្ឌិក សេដ្ឋីសាងថ្វាយអស់រយៈពេល 19 ព្រះវស្សា និងប្រថាប់នៅក្នុងវត្ត
បុព្វារាមដែលនាងវិសាខា មហាឧបាសិកាសាងថ្វាយអស់រយៈពេល 6 ព្រះវស្សា ។

ព្រះអង្គទ្រង់បានអាស្រ័យទីក្រុងសាវត្ថីនេះជាទីប្រកាសផ្លូវនៃបរមសុខដ៏ប្រសើរដល់
អស់ វេនេយ្យសត្វច្រើនរាប់ពុំបានប្រមាណពុំត្រូវ ។អ្នកក្រុងសាវត្ថីជាច្រើនដែលបដិបត្តិ
តាមសម្មាមគ្គ ដែលព្រះអង្គត្រាស់បង្រៀនប្រៀនប្រដៅបានចូលដល់សុគតិហើយ ។

ឥឡូវនេះ ក្រុងសាវត្ថីបានក្លាយជាក្រុងអតីតកាលទៅហើយ ប្រាសាទ រាជមន្ទីរ ខ្លោងទ្វារ
កូដាគារ និង ទេវាល័យដែលធ្លាប់តែឈរបង្អួតរាងត្រដែតត្រដឹមស្កឹមស្កៃបានប្រែក្លាយជា
គំនរ ឥដ្ឋ គំនរដីដ៏រកប្រយោជន៍គ្មានទៅហើយ ទីក្រុងសាវត្ថីដែលធ្លាប់តែអ៊ឹកធឹកគគ្រឹកគ
គ្រេងដោយ សម្លេងទាំង 6 គឺ រនាត គងវង់ ស្រឡៃ សម្ភោរ ស្គរធំ និង ពិណ ហើយនិង
មីរដេរដាសដោយ សេដ្ឋីគ្រហបតី សមណៈព្រាហ្មណាចារ្យ ឈ្មួញដង្ខៅជនានុជន
គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈបានប្រែ ក្លាយទៅជាដងព្រៃដ៏ស្ងាត់ច្រងំ ជាទីសណ្ឋិតនៅនៃពួក
ព្រាយបិសាច និង សត្វព្រៃ សមដូច ពុទ្ធតម្រាស់ថា យ៉ កិញ្ចិ សមុទយធម្មំ សព្វន្តំ 
និរោធធម្មំ ប្រែថា ធម្មជាតណានីមួយ រមែងមានការ កើតឡើងជាធម្មតា ធម្មជាតទាំង
អស់នោះរមែងមានការរលត់ទៅវិញជាធម្មតា ពាក្យពេចន៍នេះ ជាអមតវាចារបស់ព្រះ

សម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ ។ ទីក្រុងសាវត្ថីបានកើតឡើងហើយក៏រលត់ទៅវិញតាមសភាព

របស់សង្ខារសមដូចពុទ្ធតម្រាស់ មែន ប៉ុន្តែក្នុងអតីតកាល ក្រុងសាវត្ថីនេះជាប្រភពនៃ
ធម្មនិទានផ្សេងៗក្នុងព្រះត្រៃបិដក អដ្ឋកថា ជាដើម តទៅនេះ នឹងលើកយកតែសាច់
រឿងខ្លះ ដើម្បីបន្ថែមចំណេះដឹងដល់អ្នកត្រូវការចេះ ដឹងច្រើនម្យ៉ាង និង ដើម្បីបន្ថែមបីតិ
ប្រាមោទ្ធដល់អ្នកប្រាថ្នានឹងស្រាកស្រាលសម្រាលចិត្តដែលកើតចេញពីអត្ថរសនៃធម៌
ក្នុងរឿងលីលាវតីនេះម្យ៉ាងរឿងលីលាវតីនេះនឹងចុះផ្សាយនៅក្នុងវេបសាយនៃព្រះពុទ្ធ
សាសនាខ្មែរត្រង់ធម្មនិទាននេះបន្តិចម្តងៗទៅជារឿយលុះត្រាតែដល់អវសាននៃរឿងនេះ
សូមប្រិយមិត្រអ្នកអានចាំតាមដានលំអានរឿងនេះដូចតទៅ ៖