What do the 'listing' and 'let search engines find your blog' settings do?

What do the 'listing' and 'let search engines find your blog' settings do?

រឿងលីលាវតី

អ្នកស្គាល់កតិកានៃការលេងកីឡានៅពេលទស្សនាការប្រកួតកីឡា តែងតែទទួល
បានភាព ស្រណុកស្រណានច្រើនជាងអ្នកមិនស្គាល់កតិកានៃការលេងកីឡា យ៉ាង
ណាមិញ អ្នកស្គាល់ កតិការបស់លោក រស់នៅលើពិភពគឺផែនដីនេះតែងតែបានប្រៀប
ជាងអ្នកមិនស្គាល់កតិការបស់ លោកយ៉ាងនោះដែរ ។

ពុទ្ធធម៌ជាពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះជិនស្រី បង្រៀនឲ្យមនុស្សយល់ដឹងកតិការបស់
លោក ស្គាល់ការពិតរបស់លោក អ្នកយល់ដឹងពុទ្ធធម៌ជាអ្នកយល់ដឹងលោក គេនឹងលេង
កីឡា ជាមួយនឹងលោកនេះដោយទឹកចិត្តអ្នកកីឡា គឺថា ញញឹមជានិច្ចនៅពេលចាញ់ ឬ នៅពេលឈ្នះ ទាំងនៅពេលសោយសុខ និង នៅពេលរងទុក្ខ ។

មនុស្សយើងចូលចិត្តអ្វីៗងាយៗ មើលអ្វីងាយៗ អាន-ស្តាប់-យល់អ្វីងាយៗប៉ុន្តែ
ពុទ្ធធម៌ជាពាក្យប្រៀនប្រដៅល្អិតជ្រាលជ្រៅ ពិបាកស្តាប់ ពិបាកអាន ពិបាកយល់
ណាស់ហេតុដូច្នេះបានជាមនុស្សមិនសូវចាប់អារម្មណ៍វិធីផ្សព្វផ្សាយពុទ្ធធម៌ក្នុងពេល
បច្ចុប្បន្ននេះសោត ក៏សំដៅយកការថែរក្សាប្រពៃណីដោយភាគច្រើនជាជាងឲ្យមនុស្ស
យល់ដឹងពុទ្ធធម៌ ទើបបានផលមិនជាទីគាប់ចិត្ត ។

រឿងលីលាវតីជាការលើកបង្ហាញពុទ្ធធម៌ក្នុងរូបបែបល្បើកនិទានដោយមិនចាំបាច់ឲ្យ
អ្នកអានប្រើខួរក្បាលគិតច្រើនពេកទេខ្ញុំប្រែសម្រួលចេញពីសៀវភៅរបស់ធម្មឃោស
ដោយមានគោលបំណងចង់ឲ្យពុទ្ធធម៌របស់ព្រះបរមសាស្តាស្ថិតនៅជាគូផែនដីខ្មែរជា
យូរអង្វែង ដើម្បីឲ្យខេមរជនជា ទូទៅយល់ដឹងឲ្យទូលំទូលាយ មានចិត្តស្លូតបូត មាន
សុជីវធម៌ និងសីលធម៌ក្នុងសង្គមដើម្បីលើកទឹកចិត្តខេមរជនឲ្យស្រឡាញ់ក្នុងការអាន
សៀវភៅ និង ដើម្បីលើកស្ទួយវណ្ណកម្មអក្សរសាស្រ្តជាតិ ក្នុងយុគសម័យបច្ចុប្បន្នផង ។

 ឆ្ងាយពីជ្រោះភ្នំហិមាល័យទៅទិសទក្សិណនៃដែនដីភារតរដ្ឋ(ឥណ្ឌា)ប៉ែកទិសឧត្តរមាន
ទីក្រុងមួយ ឈ្មោះថា គោរក្ខបុរៈតអំពីក្រុងនេះទៅទិសពាយ័ព្យតាមផ្លូវអយស្ម័យយាន
ក្នុងបល្លកញ្ចៈមានចម្ងាយផ្លូវប្រមាណជា 6 យោជន៍៍ ពួកបូជនីយេសក៍នឹងធ្វើដំណើរទៅ
ដល់ច្រាំងស្ទឹងធំ អចិរវតី ដែលជាស្ទឹងធំ 1 ក្នុងចំណោមស្ទឹងទាំង 5 គឺ មហានទីគង្គា
មហានទីអចិរវតី មហានទីយមុនា មហានទីសរភូ និង មហានទីមហី ស្ទឹងធំដែលហៅ
តាមគម្ពីរថេរវាទថា មហានទី អចិរវតីនេះ តែងផ្តល់ជំនោជោកជាំដល់មធ្យមប្រទេស ប៉ុន្តែឥឡូវនេះនៅសល់តែដីខ្សាច់ និង ទឹកតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ឰដ៏ច្រាំងទិសទក្សិណនៃស្ទឹង
នេះ យើងឃើញមានសំណាកបាក់បែក (ruins) នៃក្រុងសាវត្ថីជារាជធានីនៃ កោសល

រដ្ឋដ៏ល្បីរន្ទឺក្នុង អតីតកាលដែលត្រូវបានរកឃើញដោយបុរាណវិទូបច្ចឹមប្រទេស ។

កាលពីពុទ្ធសករាជ 2550 ឆ្នាំប្លាយកន្លងមកហើយ ទីក្រុងសាវត្ថីនាសម័យនោះ
រុងរឿងថ្កុំថ្កើងណាស់ ក្រៅតែពីក្រុងរាជគ្រឹះជារាជធានីនៃមគធរដ្ឋចេញគ្មានក្រុង
ណាក្នុងមធ្យមប្រទេសប្រៀបផ្ទឹមនឹងក្រុងសាវត្ថីបានឡើយ ចាប់តាំងពីជើងភ្នំ
ហិមាល័យរហូតដល់ច្រាំងស្ទឹងគង្គាចាត់ជាក្រុង ល្អឯកជាង ក្រុងដទៃទៀតក្នុងដែន
ដីជម្ពូទ្វីប ក្រុងពារាណសី សាកេតុកបិលព័ស្តុនិងក្រុងផ្សេងៗទៀតសុទ្ធតែស្ថិត
នៅក្នុងខណ្ឌសីមា ឬ ជាក្រុងបរិវាររបស់សាវត្ថីទាំងអស់ប្រៀបបីដូចជា
ហ្វូងតារាករក្នុងដែននភាល័យជាបរិវាររបស់ព្រះរជនីករដូច្នោះ ។

ក្នុងក្រុងសាវត្ថីនេះឯង ព្រះបរមសាស្តារបស់យើងបានទ្រង់ប្រថាប់នៅអស់រយៈពេល
25 ព្រះវស្សាយូរជាងកន្លែងណាៗទាំងអស់ ។ ព្រះអង្គប្រថាប់នៅក្នុងវត្តជេតវ័នដែល
អនាថបិណ្ឌិក សេដ្ឋីសាងថ្វាយអស់រយៈពេល 19 ព្រះវស្សា និងប្រថាប់នៅក្នុងវត្ត
បុព្វារាមដែលនាងវិសាខា មហាឧបាសិកាសាងថ្វាយអស់រយៈពេល 6 ព្រះវស្សា ។

ព្រះអង្គទ្រង់បានអាស្រ័យទីក្រុងសាវត្ថីនេះជាទីប្រកាសផ្លូវនៃបរមសុខដ៏ប្រសើរដល់
អស់ វេនេយ្យសត្វច្រើនរាប់ពុំបានប្រមាណពុំត្រូវ ។អ្នកក្រុងសាវត្ថីជាច្រើនដែលបដិបត្តិ
តាមសម្មាមគ្គ ដែលព្រះអង្គត្រាស់បង្រៀនប្រៀនប្រដៅបានចូលដល់សុគតិហើយ ។

ឥឡូវនេះ ក្រុងសាវត្ថីបានក្លាយជាក្រុងអតីតកាលទៅហើយ ប្រាសាទ រាជមន្ទីរ ខ្លោងទ្វារ
កូដាគារ និង ទេវាល័យដែលធ្លាប់តែឈរបង្អួតរាងត្រដែតត្រដឹមស្កឹមស្កៃបានប្រែក្លាយជា
គំនរ ឥដ្ឋ គំនរដីដ៏រកប្រយោជន៍គ្មានទៅហើយ ទីក្រុងសាវត្ថីដែលធ្លាប់តែអ៊ឹកធឹកគគ្រឹកគ
គ្រេងដោយ សម្លេងទាំង 6 គឺ រនាត គងវង់ ស្រឡៃ សម្ភោរ ស្គរធំ និង ពិណ ហើយនិង
មីរដេរដាសដោយ សេដ្ឋីគ្រហបតី សមណៈព្រាហ្មណាចារ្យ ឈ្មួញដង្ខៅជនានុជន
គ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈបានប្រែ ក្លាយទៅជាដងព្រៃដ៏ស្ងាត់ច្រងំ ជាទីសណ្ឋិតនៅនៃពួក
ព្រាយបិសាច និង សត្វព្រៃ សមដូច ពុទ្ធតម្រាស់ថា យ៉ កិញ្ចិ សមុទយធម្មំ សព្វន្តំ 
និរោធធម្មំ ប្រែថា ធម្មជាតណានីមួយ រមែងមានការ កើតឡើងជាធម្មតា ធម្មជាតទាំង
អស់នោះរមែងមានការរលត់ទៅវិញជាធម្មតា ពាក្យពេចន៍នេះ ជាអមតវាចារបស់ព្រះ

សម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ ។ ទីក្រុងសាវត្ថីបានកើតឡើងហើយក៏រលត់ទៅវិញតាមសភាព

របស់សង្ខារសមដូចពុទ្ធតម្រាស់ មែន ប៉ុន្តែក្នុងអតីតកាល ក្រុងសាវត្ថីនេះជាប្រភពនៃ
ធម្មនិទានផ្សេងៗក្នុងព្រះត្រៃបិដក អដ្ឋកថា ជាដើម តទៅនេះ នឹងលើកយកតែសាច់
រឿងខ្លះ ដើម្បីបន្ថែមចំណេះដឹងដល់អ្នកត្រូវការចេះ ដឹងច្រើនម្យ៉ាង និង ដើម្បីបន្ថែមបីតិ
ប្រាមោទ្ធដល់អ្នកប្រាថ្នានឹងស្រាកស្រាលសម្រាលចិត្តដែលកើតចេញពីអត្ថរសនៃធម៌
ក្នុងរឿងលីលាវតីនេះម្យ៉ាងរឿងលីលាវតីនេះនឹងចុះផ្សាយនៅក្នុងវេបសាយនៃព្រះពុទ្ធ
សាសនាខ្មែរត្រង់ធម្មនិទាននេះបន្តិចម្តងៗទៅជារឿយលុះត្រាតែដល់អវសាននៃរឿងនេះ
សូមប្រិយមិត្រអ្នកអានចាំតាមដានលំអានរឿងនេះដូចតទៅ ៖

ក្មេងចណ្ឌាល

សាយណ្ហកាលកំពុងឈានចូលមក ព្រះទិនករកំពុងចរចុះទាបហៀបនឹងលិចដងព្រៃឰដ៏ត្រើយ បច្ឆិមទិសនៃមហានទីអចិរវតី ផ្នត់ពពកដ៏មីរដេរដាសលើដែននភាល័យប៉ែកបច្ឆិមទិសបានត្រូវពន្លឺ ព្រះពាន់រង្សីចែងចាំងឡើងពណ៌ក្រហមច្រាលរន្ទាលឆ្លាស់ខ្មៅនឹងលឿងគួរឲ្យពិចពិលរមិលមើល ពន់ពេក ។

ហ្វូងបក្សាបក្សីហើរលះបង់ចោលគោចរដ្ឋានជាហ្វូងជាហ្វាយវិលត្រឡប់ទៅកាន់ សម្បុក ចំណែកឯពួកគោបាលឯណោះវិញកំពុងកៀងគោអំពែត្រឡប់ទៅកាន់ភូមិលំនៅឋានរបស់ខ្លួន បោះបង់ចោលក្សេត្រភូមិនិងសំយាបព្រៃឲ្យស្ថិតនៅនាកណ្តាលក្តីស្ងាត់ច្រងំនៃសាយណ្ហកាល ។

ក្សិណនោះ រេវត្តកុមារក្មេងកម្លោះនៃភូមិចណ្ឌាលកំពុងដើរតយង៉យទើលងើលតាម ក្រោយ គោរបស់គេសំដៅឆ្ពោះទៅកាន់ភូមិដែលមើលទៅឃើញលឹមៗនៅខាងមុខឯណោះ សម្បុរ កាយរបស់គេឡើងខ្មៅគគ្រីមគគ្រើម សូចិនាឲ្យឃើញថាជាអ្នកធ្វើការងារធ្ងន់ សម្លៀកបំពាក់ ដាច់ដាចរហែករហុយសឲ្យឃើញទុគ្គតភាពរបស់គ្រួសារ មែនពិត ឪពុករបស់គេ មានមុខ របរ ខាងការកាប់ឧសលក់ រាល់បុព្វណ្ហសម័យ ឪពុកគេតែងបររទេះចូលទៅដងព្រៃ ដើម្បីរកឧស ហើយនិងវិលត្រឡប់មកផ្ទះវិញក្នុងសាយណ្ហសម័យ លុះព្រឹកឡើង ក៏យកឧស ផ្ទុកពេញ រទេះ បរចូលទៅលក់ក្នុងក្រុងសាវត្ថីជាប្រចាំ ហើយក៏វិលត្រឡប់មកវិញមួយអន្លើ ដោយស្បៀងអាហារ និង សម្លៀកបំពាក់បន្តិចបន្តួច ។

ឪពុករបស់រេវត្តកុមារមានមេគោឆ្មាត់ ១ ក្បាល និង គោព្រោះ២ ក្បាលទៀតសម្រាប់ទឹម ។ រេវត្តកុមារតែងតែកៀងគោទាំងនោះទៅបន្ស៊ីតិណជាតិតាមក្សេត្រភូមិ និង សំយាបព្រៃប៉ែក ឧត្តរទិសនៃមហានទីអចិរវតីជាមួយនឹងពួកក្មេងគ្រាមវាសីជាទិនានុទិនជាប់មិនដាច់ ក៏ប៉ុន្តែតាម ធម្មតា រេវត្តកុមារចូលចិត្តនៅម្នាក់ឯងស្ងាត់ៗមិនសូវទៅប្រឡែងលេងជាមួយនឹងមិត្តភក្តិទេ ពីព្រោះក្លើៗទាំងនោះច្រើនតែនាំគេទៅបង្កជម្លោះប្រវាយប្រតប់នឹងពួកក្មេងវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ជា រឿយៗ ជួនកាលដល់ថ្នាក់រងរបួសស្នាមត្រឡប់មកវិញក៏មាន ។ ជម្លោះទាស់ទែងទាំងនេះ បណ្តាលមកពីពួកក្មេងវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍បណ្តុះគំនិតស្អប់ខ្ពើមពួកក្មេងចណ្ឌាលដោយសម្តែង អាកប្បកិរិយាមើលងាយមើលថោកដោយប្រការផ្សេងៗ ។

 ល្ងាចថ្ងៃនេះ គេត្រូវកៀងគោត្រឡប់មកផ្ទះវិញតែម្នាក់ឯង ត្បិតមិត្រសម្លាញ់ដែលឃ្វាលគោជា មួយគ្នាបានវិលត្រឡប់មកផ្ទះវិញយូរហើយ លុះមកដល់កំពង់ទឹកក្បែរភូមិ គេក៏កៀងគោឲ្យចុះផឹក ទឹកហើយខ្លួនឯងក៏ចុះងូតទឹកក្នុងស្ទឹងអចិរវតី ខណៈដែលកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងទឹកនោះ គេមិនភ្លេច នឹងបែរមុខទៅទិសខាងលិចហើយគយគន់មើលព្រះទិវាករពណ៌ក្រហមច្រាលដែលកំពុងចរចុះ អស្តង្គតកាន់ផ្ទៃទឹកនោះទេ ដាក់ដៃទាំងទ្វេពាតនៅចន្លោះដើមទ្រូងហើយក៏សូធ្យមន្តថ្កើងព្រះបារមី នៃព្រះសុរិយទេពជាម្ចាស់រហូតដល់ព្រះទិវាករអស្តង្គតរលត់បាត់ទៅ ទើបយកដៃទាំងពីរក្បង់ទឹក លើកឡើងហើយបង្ហូរចុះវិញព្រមទាំងអធិដ្ឋានសូមជ័យជម្នះចូរកើតមានដល់ខ្លួននិងចណ្ឌាល ទាំង ពួង រេវត្តកុមារតែងតែធ្វើយ៉ាងនេះជាប្រចាំ គេគិតរំពឹងក្នុងចិត្តនៅពេលដែលដើរតាម ក្រោយ គោ ត្រឡប់ទៅកាន់ភូមិវិញថា "ថ្មើរណេះ ពុកមុខជាវិលត្រឡប់មកពីក្រុងសាវត្ថីវិញ ហើយ ព្រឹកមិញនេះ ពុកសន្យាថានឹងទិញភួយថ្មីមកផ្ញើ ថ្មើរណេះ ភួយថ្មីប្រហែលជារងចាំ នៅឯផ្ទះហើយ តាំងពីពេល នេះតទៅ នឹងដេកនៅសុខស្រួលមិនខាន" គេនឹកញញឹមក្នុងចិត្ត កាលបើគិតស្មានថាខ្លួនឯង នឹងបាន ភួយថ្មី ព្រោះគេបានដេកនៅរងាមកតាំងពីដើមហេមន្តរដូវ ម្លេះ ការដែលគេមិនបានភួយថ្មីនៅគ្រាមុន ក៏ព្រោះតែឪពុកមានកិច្ចរវល់ត្រូវចាយវាយទ្រព្យទៅ ក្នុងផ្ទូវដទៃ ទើបប្រាក់មិនគ្រប់គ្រាន់នឹង ទិញ ភួយ​ឲ្យកូនប្រុសជាទីស្រឡាញ់តែមួយគត់របស់ខ្លួន បានទើបនឹងគ្រប់គ្រាន់នៅគ្រានេះឯង លុះ ត្រឡប់ មកដល់ផ្ទះវិញហើយ ជួសនឹងបានភួយថ្មីដូច គេគិតស្មានទុក រេវត្តកុមារបែរជាបាន ទទួល ដំណឹង​ថ្មីមួយដែលគេចាត់ទុកថាជាដំណឹងអាក្រក់ គួរសម ដោយហេតុថា ឪពុកស្រដី ឡើងក្រោយ ពីអាហារពេលល្ងាចថា "នែរេវត្តៈកូន ! ថ្ងៃនេះ លោកសុមង្គលគ្រហបតីឯក្រុង សាវត្ថី ដែលទទួល ទិញ ឧសពុកជាប្រចាំមកយូរហើយនោះ បានមានប្រសាសន៍នឹងពុកថា លោកត្រូវការក្មេងប្រុសម្នាក់ គាត់គិតថ្លៃឈ្នួលឲ្យ ១ ថ្ងៃ ១ កហាបណៈ លោកទទូចឲ្យពុកជួយរកក្មេងឲ្យ ពុកទើបជម្រាបប្រាប់​លោកថា ខ្ញុំប្របាទមាន កូនប្រុសម្នាក់អាយុ ១៥ ឆ្នាំ បើលោកម្ចាស់ត្រូវការ ខ្ញុំប្របាទនឹងនាំមក​ផ្ទុកផ្តាក់ជូន លោក គ្រហបតីប្រាប់ថាបើបានកូនប្រុសរបស់លោក រឹតតែប្រសើរ លោកនឹងគិតថ្លៃ​ឈ្នួល​ឲ្យជា ទ្វេភាគ ពុកបានប្រឹក្សាជាមួយនឹងម៉ែឯងហើយ សម្រេចថា គួរឲ្យឯងទៅ ឯងនឹង​ថា​យ៉ាងម៉េច"រេវត្តកុមារអង្គុយឈ្ងោកមុខចុះស្ងៀម មិនបានឆ្លើយតបថា ​ដូចម្តេចទេ ម្តាយមើល​អាកប្បកិរិយា ទៅដឹងថាកូនប្រុសមិនចង់ទៅ ទើបស្រដីឡើងថា "កូនមាសម្តាយ​! ចូរកូនទៅរស់​នៅនឹង លោកគ្រហបតីចុះ បើកូនទៅរស់នៅជាមួយនឹងលោក ម្តាយគិតថាកូននឹងបានទទួល ប្រយោជន៍​ច្រើនយ៉ាង ប្រាក់ថ្លៃឈ្នួលដែលកូនបានទទួលពីលោកគ្រហបតី បើនៅសល់ពី ការចាយវាយ ក៏សន្សែសន្សំរួបរួមទុកហើយក៏ផ្ញើមកឲ្យឪពុកម្តាយចាយខ្លះ វាជាការជួយ ទំនុក​បម្រុងឪពុកម្តាយចិញ្ចឹមជីវិត ឪពុកឯងនិងម្តាយមួយថ្ងៃៗកាន់តែចាស់ទៅៗ កម្លាំងវាំងជា កាន់តែ​ថមថយខ្សោយចុះរាល់ថ្ងៃ គង់នឹងមិនមានកម្លាំងកំហែងល្មមនឹងធ្វើការរកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិត បានល្អ​ដូចមុនទេ ឪពុកម្តាយត្រូវពឹងពាក់អាស្រ័យកូន ម្យ៉ាងទៀត កាលបើកូនចូលទៅរស់នៅ ក្នុងទីក្រុង កូននឹងយល់ដឹងរឿងរ៉ាវផ្សេងៗ ការណ៍នេះកូននឹងបានចំណេះឈ្លាសវៃពិទ័គ្ធក្នុង កុសលោបាយ​រកទទួលទានសម្រាប់ខ្លួនតទៅមុខ មិនបាច់ព្រួយបារម្ភពីឪពុកម្តាយទេ ចូរកូន ព្រួយបារម្ភពី​ខ្លួន​ឯង​ឲ្យមែនទែន យើងទាំងពីរនាក់ចាស់ណាស់ហើយ សេចក្តីសុខសម្រាប់ មនុស្សចាស់គឺ ការដែលបាន​ឃើញ​កូនមាន ចំណេះវិជ្ជា សិរី សម្បត្តិ សុខ ចូរទៅរស់នៅ ជាមួយនឹងលោកគ្រហបតីចុះ ណៈកូន​ ! " និយាយហើយម្តាយក៏យកដៃអង្អែលខ្នងកូនប្រុស ដោយសេចក្តីសន្តោសប្រណី ។ ​​

រេវត្តកុមារនៅស្ងៀមឈឹង ដោយទឹកចិត្តពិត គេមិនចង់ទៅទេ ប៉ុន្តែលុះបានស្តាប់ហេតុផលរបស់ ម្តាយគេហើយ គេក៏ចិត្តទោរទន់ ប៉ុន្តែប្រកែកថា "ប៉ុន្តែលោកគ្រហបតីហ្នឹងជាមនុស្សវណ្ណៈ ព្រាហ្មណ៍​មិនមែនឬ" ឪពុកប្រញាប់ឆ្លើយភ្លាមថា "ត្រឹមត្រូវហើយ ពិតតែលោកជាមនុស្សវណ្ណៈ ព្រាហ្មណ៍មែន តែថាកូនមិនបាច់ខ្វល់ចិត្តថានឹងបានទទួលការប្រមាថមើលងាយពីលោកទេ ពុកបានទាក់ទង​ធ្វើ​ជំនួញ​ជាមួយនឹងលោកអស់កាលយូរអង្វែងរហូតដល់ស្គាល់ចិត្តរបស់លោក ហើយ ពិតតែលោក​ជាមនុស្សវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដែលកើតពីព្រះឱស្ឋរបស់ព្រះព្រហ្មមែន ប៉ុន្តែលោកមិនប្រកួច​ប្រកាន់​ស្រទាប់វណ្ណៈទេ ចំពោះរឿងនេះ ពុកធានារ៉ាប់រងបាន" ។

​នៅទីបំផុត រេវត្តកុមារ​ក៏​ទទួល​ពាក្យ​ឪពុកថានឹងទៅ ប៉ុន្តែមិនមែនទៅដោយស្ម័គ្រចិត្តទេ សុខ​ចិត្តទៅព្រោះតែយោគយល់ដល់ឪពុកម្តាយប៉ុណ្ណោះ រាត្រីថ្ងៃនោះ គេគេងពុំលក់ឡើយ ត្បិត​គិតកណ្តក់ក្នុងចិត្តក្នុងការដែលនឹងត្រូវចូលទៅរស់់នៅក្នុងក្រុងសាវត្ថីត្រង់កណ្តាលហ្វូង មនុស្ស​ចម្រុះវណ្ណៈ សូម្បីបើឪពុកបានធានារ៉ាប់រងហើយថាលោកគ្រហបតីជាមនុស្សល្អ ក៏ដោយ គេអត់​នឹងកាត់ស្មានហេតុការណ៍ទៅក្នុងទុទិដ្ឋិនិយមមិនបាន ពីព្រោះគេធ្លាប់ជួបប្រទះ មកហើយ រួចក៏​ធ្លាប់តស៊ូមកហើយជាមួយនឹងទិដ្ឋិមានះដ៏រឹងរបឹងរបាញរបស់ពួកព្រាហ្មណ៍ អាកាសធាតុ​ថ្ងៃនោះ​រងាខ្លាំងណាស់ ភួយផ្ទាំងតូចរបស់គេដណ្តប់បានផុតមុខផុតក្រោយ គេហាក់នឹងថាកំពុងគេង​លើ​កំពូលភ្នំកៃលាស សព្វបើរងាញ័រញាក់ម្តេចម្តា នៅក្នុងជម្រៅ ដួងចិត្តវិញ គេនៅតែនឹកកក់ក្តៅក្នុង​ចិត្តត្បិតបាននៅនែបនិត្យជិតឪពុកម្តាយបង្កើត កាលបើ ចូលទៅរស់នៅក្នុងទីក្រុងនាកណ្តាល​ជំនុំមនុស្សវណ្ណៈផ្សេងៗហើយ គេនឹងស្រងេះស្រងោច កណ្តោចកណ្តែងអម្បាលណាហ្ន​! រេវត្ត កុមារគិតគន់ពន់រែកក្នុងរឿងនេះរហូតរាត្រីកាល ។

លុះថ្ងៃព្រឹកឡើង រេវត្តកុមារក៏ជម្រាបលាម្តាយរបស់ខ្លួនហើយក៏ដើរតាមក្រោយឪពុកឆ្ពោះទៅ កាន់ក្រុងសាវត្ថី សម្លេងម្តាយគេស្រែកផ្តាំផ្ញើជាលើកចុងក្រោយថា"ទៅនៅជាសុខចុះ កូនមាស
ម្តាយ​! ចូរកុំភ្លេចថាយើងជាមនុស្សចណ្ឌាលដ៏ថយថោក ចូរធ្វើ ខ្លួនឲ្យគត់មត់ស្រគត់ស្រគំ តាំង ចិត្តប្រណិប័តន៍បម្រុងបម្រើលោកគ្រហបតីឲ្យបានល្អ ចូរចាំបណ្តាំរបស់ម្តាយទុក ណៈកូន​ ! " ពាក្យពេចន៍របស់ម្តាយបានក្លាយជាឱសថទិព្វជួយ ស្រោចស្រពដួងចិត្តរបស់គេគ្រប់ពេលវេលា ។

កន្លែងថ្មី-ជីវិតថ្មី

កាលបើមករស់នៅក្នុងក្រុងបានមិនយូរប៉ុន្មាន រេវត្តកុមារក៏ដឹងបានថាលោកគ្រហបតីជា កណ្យាណជនពិតដូចឪពុកគេនិយាយប្រាប់សព្វគ្រប់ប្រការ ដោយអាស្រ័យមេត្តាករុណា
របស់ លោក រេវត្តកុមារបានទទួលសម្លៀកបំពាក់ថ្មី ភួយថ្មី និង ជីវិតថ្មី គេមានឱកាសបាន
សិក្សារៀនសូធ្យអក្ខរសម័យពីព្រាហ្មណ៍អ្នកស្ទាត់ជំនាញក្នុងត្រៃវេទម្នាក់ដែលលោកគ្រហបតី
ជួលមកឲ្យ បង្រៀន ជួសនឹងរស់នៅក្នុងឋានៈជាក្មេងបម្រើរេវត្តកុមារត្រឡប់ជាបានទទួល
សេចក្តីស្រឡាញ់ អាណិតបីដូចជាកូនប្រុសរបស់លោក គេមានសេចក្តីសុខច្រើនជាងកាល
ដែលរស់នៅឯផ្ទះ ទ្វេឡើង ប៉ុន្តែក៏មិនភ្លេចថាខ្លួនជា មនុស្សចណ្ឌាលមានឋានៈត្រកូលតូចទាប
ដែរ គេទើបប្រព្រឹត្តខ្លួន គត់មត់ស្រគត់ស្រគំជានិច្ចខ្នះខ្នែងរៀនសូធ្យ និង ធ្វើការងារដោយសេចក្តី
មិនធ្វេសប្រហែស ទើបបានជាទីស្រឡាញ់ទុក ចិត្តរបស់លោកគ្រហបតីកាន់តែច្រើនឡើង ។

លោកគ្រហបតីជាថៅកែជំនួញធំម្នាក់នៅក្នុងទីក្រុងសាវត្ថី លោកតែងនាំរទេះ 500 នឹម ផ្ទុក ទំនិញបរទៅលក់តាមស្រុកភូមិផ្សេងៗក្នុងជនបទស្ទើរទូទាំងដែនដីជម្ពូទ្វីប ទម្រាំនឹងវិលត្រឡប់ មកដល់ក្រុងសាវត្ថីវិញម្តងៗ ត្រូវចំណាយពេលរាប់ខែ លោកគ្រហបតីមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ ជយសេន មានអាយុស្របាក់ស្របាលដំណាលនឹងរេវត្តកុមារហើយស្រឡាញ់ ចូលចិត្ត
រេវត្តកុមារពន់ពេកណាស់ មានកូនស្រីច្បងឈ្មោះ កណិការ និងកូនស្រីពៅ ឈ្មោះ លីលាវតី
ទាំងពីរនាក់នេះលោកគ្រហបតីឲ្យរស់នៅលើប្រាសាទជាន់ខ្ពស់ ខាងលើ មាននាងទាសីចាំ
ប្រណិប័តន៍បម្រើជាប្រចាំ ក្នុងគ្រាដែលមានបុណ្យនក្ខត្តឫក្សធំៗ ប៉ុណ្ណោះទោះអនុញ្ញាតឲ្យ
ចុះមកអភិរមរីករាយរអាករពាយបាន ប៉ុន្តែកាលដែលលោកគ្រហបតី មិននៅគេហដ្ឋាន នាង
ទាំងពីរក៏ចុះមកលេងកំសាន្តខាងក្រោមជាអាចិណ្ណ ពីព្រោះនាង គ្រហបតានីជាម្តាយមិនសូវ
ប្រិតប្រៀងប្រពៃណីបុរាណដូចយ៉ាងលោកគ្រហបតីជាឪពុកទេ ។

គ្រាមួយនោះ នៅពេលដែលលោកគ្រហបតីមិននៅគេហដ្ឋាន ត្រូវធ្វើដំណើរទៅប្រកបជំនួញ ជួញប្រែឯដែនកាសី មួយខែប្លាយទៀតទើបវិលត្រឡប់មកដល់ក្រុងសាវត្ថីវិញទាំងលោកក៏ បាននាំជ័យសេនជាកូនប្រុសទៅជាមួយដែរ ដើម្បីឲ្យបានមើលឃើញ និង គយគន់មើលវិធីការ ជំនួញ មើលឃើញស្រុកទេស និងពួកជនក្នុងតំបន់ផ្សេងៗ អាចនឹងមានចំណេះចេះគិតកាញ់ ទូលំទូលាយនិងចេះប្រកបរបរពាណិជ្ជកម្មបានយ៉ាងល្អតទៅអនាគត នាងព្រាហ្មណីជាម្តាយ បានឱកាសក៏នាំកូនស្រីទាំងពីរចេញដើរលំហែកាយតាមសួនឧទ្យាន តាមទេវាល័យ និង ទី
ប្រជុំជន ពេលខ្លះក៏ហួសទៅលេងទឹកក្នុងស្ទឹងអចិរវតី ក្នុងកំឡុងពេលនោះឯង រេវត្តកុមារ កម្សត់ត្រូវទទួលរងទុក្ខអភិក្រម ។

គេចាប់ផ្តើមរអៀសខ្លួនថាកំពុងត្រូវនាងព្រាហ្មណី និងកណិការសំឡក់សម្លឹងមើលដោយ ក្រសែភ្នែកសម្តែងភាពជាបច្ឆាមិត្រ គេមិនសប្បាយចិត្តសោះគិតថា ខ្លួនមុខជាធ្វើអ្វីខុសម្យ៉ាង មិនខាន ទើបជាហេតុឲ្យត្រូវផ្តោតសម្លឹងមើលបែបនោះ ក្មេងកម្លោះងាករេបែរមកពិចារណា ត្រួតត្រាមើលខ្លួនឯងយ៉ាងល្ងិតល្អន់ ប៉ុន្តែគិតមិនឃើញថាខ្លួនបានធ្វើអ្វីខុសទេ ការងារក្នុង មុខបាឋដែលដាក់ឲ្យ មិនមានខ្ចោះខ្វះចន្លោះថ្លោះធ្លោយអ្វីទេ កិរិយាឫកពាគេក៏សំរួមរវាំងបាន យ៉ាងល្អល្អះតាមដែលបានទទួលការប្រៀនប្រដៅមក ប៉ុន្តែដើម្បីជាការមិនប្រមាទទ្វេធ្វេស រេវត្តកុមារបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកាតព្វកិច្ច និង កិរិយាមារយាទឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរ
ឡើង ទុកជាម្លឹងក៏ដោយ អាកប្បកិរិយារបស់ម្តាយកូនទាំងពីរក៏នៅតែមិនផ្លាស់ប្តូរដដែល ។ នៅថ្ងៃមួយ ខណៈដែលរេវត្តកុមារកំពុងជួតត្រដុសផ្ទៃឥដ្ឋប្រាសាទតាមធម្មតា នាងកណិការ
គាប់ ជួនដើរកាត់មក គ្រាន់តែសំឡឹងឃើញរេវត្តកុមារភ្លាម នាងក៏ម្នីម្នា លើកជាយសម្ពត់
ភូសាឡើង បិទមាត់ និង ច្រមុះ ចងចិញ្ចើមសម្តែងអាការៈមើលងាយមើល ថោកទាំងរអ៊ូរងាំរង៉ូវ
នូវអ្វីម្យ៉ាងហើយក៏ដើរចៀសចេញទៅ ។ គ្រាមួយទៀត គេបានលបស្តាប់ឬម្តាយកូនសន្ទនា
គ្នាក្នុងបន្ទប់ថា"បពិត្រអ្នកម៉ាក់​ ! អង្កាល់ណាបានអាក្មេងចណ្ឌាលកាកមនុស្សនឹងគេចចេញ
ពីផ្ទះយើង"នាងព្រាហ្មណីឆ្លើយថា "មែនហ្នឹងណៈ ម៉ាក់កំពុងតែគិតរឿងហ្នឹងដែរ ទោះជាយ៉ាង
ណា ក៏ដោយ ម៉ាក់ត្រូវតែកម្ចាត់វាចេញទៅឲ្យទាល់តែបាន ម៉ាក់នៅទ្រាំមើលកាឡកណ្ណីចង្រៃនេះ តទៅទៀតមិនបានទេ "នាងកណិការនិយាយទាំងឆុរឆាវហេវហាវថា "កូនមិនយល់សោះថា
ហេតុអីបានជាលោកប៉ាសុខចិត្តបន្ទន់បន្ទាបកិត្តិយសដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់វណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដ៏ស័ក្តិសិទ្ធិ
ទៅទទួលយកតួចង្រៃចង្រោកចូលមកទុកក្នុងផ្ទះយ៉ាងនេះ ប៉ាមិនខ្លាចប្រឡាក់ប្រឡូសដោយ
អពមង្គលឬយ៉ាងណាអេះ" នាងព្រាហ្មណីនិយាយបន្ទរទៀតថា "ប៉ាឯងធ្វើហ្នឹងហាក់បីដូចជា
មនុស្សវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍សាបសូន្យអស់រលីងអំពីដែនដីជម្ពូទ្វីប ហើយអញ្ចឹង បើប៉ាឯងនៅតែ
ធ្វើអញ្ចឹងតទៅទៀត ម៉ាក់ប្រហែលជានៅទ្រាំមើលមុខអ្នកក្រុង សាវត្ថីមិនបានទៀតទេ"
អាស្រ័យពាក្យពេចន៍ទាំងអម្បាលម៉ាននេះ រេវត្តកុមារទើបដឹងច្បាស់ថាអត្តចរិតជាសត្រូវរបស់ ចៅហ្វាយនាយបណ្តាលមកពីចណ្ឌាលភាពរបស់គេហ្នឹងឯង មិនមែនព្រោះអសុក្រិតភាពក្នុង
ការងារ ឬ ចរិយាមារយាទនោះទេ ហេតុដូច្នេះគ្មានមធ្យោបាយណាដោះស្រាយបានឡើយ ក្រៅតែពីស្លាប់ហើយទៅចាប់កំណើតថ្មីក្នុងវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ ពុំនោះសោតទេ ក៏រត់គេចចេញពី ផ្ទះដ៏សែនទោម្នេញនោះទៅ អាកប្បកិរិយាជាអរិភាពរបស់ចៅហ្វាយនាយមើលទៅហាក់ដូច ជាធ្ងន់ធ្ងរឡើង រេវត្តកុមារត្រូវផ្តាច់បង់នូវសិទ្ធិផ្សេងៗដែលធ្វាប់បានទទួល និងត្រូវបង្ខិតបង្ខំឲ្យ ធ្វើការងារកាន់តែធ្ងន់ឡើងៗដូចយ៉ាងទាសករដទៃទៀត ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការធ្វើ កិច្ចការលំបាក គេអាចល្មមនឹងស៊ូទ្រាំបាន ព្រោះកាលដែលនៅរស់ជាមួយនឹងឪពុកម្តាយ គេធ្លាប់លំបាកមកហើយ ប៉ុន្តែការដែលនឹងទទួលជំនេរជេរស្តីដោយពាក្យសម្តីទ្រគោះបោះ បោកផ្សេងៗនេះ ទើបជាហេតុឲ្យគេមិនអាចធន់ទ្រាំបាន នៅពេលដែលឪពុករបស់គេមក អើតងើតនាល្ងាចថ្ងៃមួយ គេបានបូរបាច់រ៉ាយរ៉ាប់ប្រាប់សេចក្តីទុក្ខព្រួយឲ្យឪពុកស្តាប់សព្វគ្រប់ ហើយសុំឪពុកត្រឡប់ទៅនៅផ្ទះដើមវិញ ប៉ុន្តែត្រូវឪពុកហាមឃាត់ ប្រាប់ថា "ចូរស៊ូទ្រាំទៅ
ណៈកូន​ ! ចូរខិតខំធ្វើអំពើល្អឡើង ជួលកាលអំពើល្អរបស់កូន ក៏អាចនឹងឈ្នះចិត្ត របស់គេក៏បាន បើអត់ទ្រាំមិនបានទេ នឹងត្រឡប់ ទៅនៅផ្ទះជាមួយនឹងឪពុកវិញក៏បាន ប៉ុន្តែគប្បីបង្អង់រងចាំឲ្យ លោកគ្រហបតីត្រឡប់មកគេហដ្ឋានវិញសិនសឹមជម្រាបលាលោក ត្រឡប់ទៅវិញ" ។

រេវត្តកុមារស៊ូទ្រាំនៅតទៅទៀតតាមពាក្យណែនាំរបស់ឪពុក មុនគេងរាល់យប់ គេតែងតែសូធ្យ មន្តអង្វរព្រះសិវៈជាម្ចាស់ដើម្បីជួយបណ្តាលឲ្យលោកគ្រហបតីឆាប់វិលត្រឡប់មកវិញ ព្រះជាម្ចាស់ឰដ៏សគ្គាល័យហាក់បីដូចជាបានឮសម្លេងយំយែកក្នុងដួងចិត្តរបស់គេ ត្បិតមក មិនយូរប៉ុន្មាន លោកគ្រហបតីក៏និវត្តមកពិតមែន រេវត្តកុមារបែរជាបានទទួលសិទ្ធិសព្វយ៉ាងដូច ដើមវិញ នាងព្រាហ្មណីនិងកណិការត្រឡប់ជាបដិបត្តិចំពោះគេយ៉ាងបាតដៃជាខ្នងដៃ ទាំងម្តាយទាំងកូនបានសម្តែងសេចក្តីមេត្តាត្រាប្រណីដល់គេយ៉ាងចេញមុខចេញមាត់ ប៉ុន្តែ រេវត្តកុមារដឹងថាទង្វើទាំងអស់គេក្លែធ្វើដើម្បីផ្គាប់ផ្គន់លោកគ្រហបតីប៉ុណ្ណោះ យ៉ាងណាក៏ ដោយ រាល់ពេលវេលាដែលលោកគ្រហបតីនៅគេហដ្ឋាន គេក៏មានសេចក្តីសុខស្ទើរតែភ្លេច បាត់អស់
សេចក្តីទុក្ខសោកដែលបានទទួលនៅពេលដែលលោកមិននៅ លុះពេលតមកមិនយូរ ប៉ុន្មាន លោកគ្រហបតីក៏ត្រូវចាកចេញទៅធ្វើជំនួញទៀត ម្តងនេះ នាងព្រហ្មណីក៏ចាប់ផ្តើម កំញើញ
ពាធាទៀតថា "ឯងធ្វើបានល្អណាស់ អាគម្រក់​ ! ការដែលឯងមិនប្រាប់ឲ្យប្តីអញដឹង ជាការល្ង
ហើយ ប៉ុន្តែទោះបីជាឯងប្រាប់គាត់ក៏ដោយ ក៏គាត់មិនជឿដែរ ដើម្បីជារង្វាន់ដល់ឯង ចាប់តាំង
ពីថ្ងៃនេះជាដើមទៅ ឯងតោងតែទៅនៅក្នុងខ្ទមក្រោយប្រាសាទឯណោះ អញទ្រាំនៅ រួមជាមួយនឹងអាចង្រៃឯងយូរហើយ" ។

នៅល្ងាចថ្ងៃនោះ រេវត្តកុមារត្រូវឱបក្រសោបយកបង្វេចសម្លៀកបំពាក់របស់ខ្លួនទៅនៅក្នុង កូនខ្ទមតូចក្នុងសួនច្បារក្រោយប្រាសាទ គេបានទទួលបញ្ជាឲ្យធ្វើការងារក្នុងចម្ការ ដូចជា ដងទឹក ស្រោចដើមឈើ ចាំងស្មៅ ជ្រួយដីជាដើម នាងព្រាហ្មណីបានប្រគល់ភារកិច្ចដល់ ទាសករ
ម្នាក់ឲ្យជាអ្នកមើលការខុសត្រូវគេ រាល់ពេលព្រឹក និង ពេលល្ងាចមានទាសីម្នាក់យក ភោជនាហារ
ទៅឲ្យ អាហារនោះក៏គ្មានអ្វីក្រៅពីបាយចុងអង្ករ និង ទឹកជ្រក់ឡើយ ទោះបីជា ធ្វើការងារធ្ងន់ក៏ដោយ គេក៏មានអារម្មណ៍ធូរស្បើយស្រួលចិត្តច្រើនជាងនៅគេហដ្ឋានពីព្រោះ មិនបានឮសម្លេងជេរប្រទេច និង ប្រមាថកាតទានដោយផរុសវាចាផ្សេងៗ ម្យ៉ាងវិញទៀត ការនៅតោលម៉ោលតែម្នាក់ឯងស្ងាត់ៗ ក៏គាប់អធ្យាស្រ័យរបស់គេណាស់ ត្បិតគេធ្លាប់រស់នៅ ណែលណលតែលតោលម្នាក់ឯងមកស្ទើរ
តែគ្រប់ពេលវេលា គេមានឱកាសនៅរួមជាមួយនឹង ឪពុកម្តាយក៏ចំពោះតែពេលព្រឹក ពេលល្ងាច និង ពេលយប់ប៉ុណ្ណោះ កំឡុងពេលថ្ងៃ គេនៅក្នុង ព្រៃជាមួយនឹងគោគូជីវិតនិងពួកម៉ាកក្មេងចណ្ឌាល
ឯណោះ ព្រោះហេតុនោះ កាលបើបាន ត្រូវបោនចេញ(bounce)ពីគេហដ្ឋានមកនៅក្នុងខ្ទមម្នាក់ឯង ទើបត្រូវអធ្យាស្រ័យគេណាស់ ។

អ្នកប្រាថ្នាល្អ

នៅថ្ងៃមួយ រេវត្តកុមារត្រូវបង្ខំឲ្យចាំងស្មៅក្នុងសួនច្បារស្ទើរតែពេញមួយថ្ងៃរសៀល ទម្រាំនឹង សូរេចស្រេចហើយក៏ជ្រេល្ងាចល្មម គេមានអារម្មណ៍ល្ហិតល្ហៃអស់ដៃអស់ជើងជាងរាល់ថ្ងៃ ទើប
តាំងចិត្តថា នៅពេលទៅដល់ខ្ទមងូតទឹកហើយ នឹងប្រញាប់ចូលគេងសម្រាកភ្លាម គេរូតរះដើរ ត្រឡប់ទៅខ្ទមវិញ គ្រាន់តែឈានជើងឡើងលើខ្ទមប៉ុណ្ណោះ ភ្នែកក៏ប្រទះឃើញកញ្ចប់អ្វីម្យ៉ាងតាំង នៅកណ្តាលបន្ទប់ គេប្រញាប់ឈោងចាប់វាឡើងមកពិនិត្យមើលដោយចម្លែកចិត្ត វាជាកញ្ចប់អ្វី មួយមិនធំមិនតូច មានខ្សែចងឆ្វាក់ទាក់ជុំវិញយ៉ាងមាំ គេនិយាយនឹងខ្លួនឯងតិចៗថា "ស្អីហ្នឹង ខ្ញុំ ត្រូវបើកវាមើលសិន" ពោលហើយគេក៏ស្រាយខ្សែចេញសន្សឹមៗវែកសំពត់ខ្ចប់ចេញដោយដៃ ទាំងពីរញ័រចំប្រប់ និង ក្តុកក្តាក់ក្នុងពោះដោយអាការភ័យអររអឹករអាំ ទីបំផុត វត្ថុដែលនៅខាងក្នុង ក៏ត្រូវលេចគ្រហាញចេញមកក្រៅ គេប្រទះឃើញផ្លែស្វាយទុំជោរ ១ ផ្លែ បាយតំណាប់ជាច្រើនដុំ បន្ទះសាច់គោអាំងឆ្អិនហើយ ១ បន្ទះ ហើយនៅមានសំបុត្រ ១ ច្បាប់ ដែលសរសេរសេចក្តីដូចត
ទៅនេះ"រេវត្តៈ ខ្ញុំដឹងច្បាស់ថាឯងកំពុងស្ថិតនៅក្នុងអន្លង់មហាទុក្ខ ព្រោះត្រូវនាងព្រាហ្មណី និង កណិការពាធាយាយី គេទាំងពីរប្រតិបត្តិចំពោះឯងយ៉ាងឃោរឃៅណាស់ ខ្ញុំមើលឃើញ ហើយ ស៊ូទ្រាំនៅមើលបំណាំមិនបាន ទើបដាច់ចិត្តជួយសង្គ្រោះឯងតាមដែលអាចជួយបាន ឯងសូមជ្រាប
ថា តាំងពីពេលនេះតទៅ នឹងមានមិត្រអ្នកមានបំណងល្អចាំជួយឈឺឆ្អាលឯង នៅម្តុំបរិវេណនេះ ចូរទទួលយកាដូ(របស់ផ្ញើ)បន្តិចបន្តួចរបស់ខ្ញុំទុកហើយបរិភោគចុះ""អ្នកប្រាថ្នាល្អ"
យុវកម្លោះ
ចណ្ឌាលអានសេចក្តីសំបុត្រសាចុះសាឡើង ហើយខួរក្បាលរបស់គេក៏ចាប់ផ្តើមគិត ច្រើនឆ្ងល់ក្នុងចិត្តថា អ្នកណាហ្នអេះជាអ្នកផ្ញើរបស់និងសំបុត្រនេះមកឲ្យ តម្រេកត្រេកអរ សេចក្តីរំភើប និង សេចក្តីសន្ទិះពិភាល់សង្ស័យធ្វើឲ្យក្មេងកម្លោះភ្លេចក្តីនឿយហត់អស់រលីង គេពុំជឿសោះឡើយថាអ្នកណាម្នាក់នៅក្នុងគេហដ្ឋាននេះជាអ្នកផ្ញើរបស់នេះមកឲ្យគេនោះទេ ពីព្រោះមនុស្សម្នាក់ៗមើលអាកប្បកិរិយាទៅដូចជាសត្រូវចំពោះគេទាំងអស់ ក្រៅតែពីលោក គ្រហបតីនិងជ័យសេនប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែពេលនេះអ្នកទាំងពីរនាក់នោះកំពុងទៅធ្វើជំនួញនៅឯដែន ឆ្ងាយ បើដូច្នេះមានអ្នកណាផ្សេងទៀតហ្ន គេសម្លឹងមើលអាហារទាំងនោះដោយស្រេកឃ្លាន ចង់នឹងបរិភោគអាហារទាំងនោះឲ្យសមនឹងចំណង់ស្រេកឃ្លានដែរ ប៉ុន្តែនៅសន្ទិះសង្ស័យ ខ្លាច ក្រែងអាហារនោះមិនបរិសុទ្ធអាចមានអ្នកខ្លះប៉ងព្យាបាទចំពោះគេនាំយកអាហារជម្រៀត ថ្នាំ ពុលមកថ្កល់បញ្ឆោតដើម្បីសំឡេះជីវិតគេ រេវត្តកុមារយកអាហារទាំងនោះមករួមវេចដូចដើម វិញ ហើយក៏ដេកគិតមើលទៅថា"អ្នកប្រាថ្នាល្អ"ជាអ្នកណាហ្ន ! ប៉ុន្តែមិនអាចដឹងបាន ទេ ទីបំផុត គេក៏លង់លក់ទៅដោយសេចក្តីនឿយហត់ ។ លុះព្រឹកថ្ងៃតមក កាលដែលនាងទាសីយកអាហារ
មកឲ្យ រេវត្តកុមារក៏សាកសួរថា"នែបងស្រី ! ល្ងាចម្សិលមិញនេះ បងមានបានយកអាហារមក
ឲ្យខ្ញុំទេ?" "មិនបានយកមកទេ"នាងទាសីឆ្លើយដោយសំដីរាបស្មើ "ខ្ញុំទៅដងទឹកនៅឯស្ទឹង
អចិរវតីជាមួយនឹងនាងកុម្ភទាសី ហើយត្រឡប់មកដល់ផ្ទះវិញព្រលប៉ធំ ណាស់ទៅហើយ"
"បើអញ្ចឹង អ្នកណាយកកញ្ចប់បាយនេះមកឲ្យខ្ញុំ"រេវត្តៈហុចកញ្ចប់បាយនោះឲ្យនាងទាសីមើល នាងទទួលយកទៅពិនិត្យយ៉ាងល្អិតល្អន់ សម្តែងអាការងឿងឆ្ងល់ហើយនិយាយថា"ខ្ញុំមិនដឹងទេ
ឯងឃើញនៅឯណា?"រេវត្តៈចង្អុលកន្លែងឃើញឲ្យនាងមើលនាងទាសីសម្តែងចំណាប់អារម្មណ៍
យ៉ាងសំណំសំនួន ធ្វើ ឲ្យរេវត្តៈជឿជាក់ថានាងពិតជាមិនបានដឹងដំណើរដើមទងអញ្ចឹងមែន ជំនុំគ្នាមួយស្របក់ហើយ នាងទាសីក៏រូតរះត្រឡប់ទៅវិញ លុះពិសាបាយហើយរេវត្តកុមារក៏
ធ្វើការងារតាមមុខបាឋ របស់គេតទៅ រាល់ពេលវេលាដែលគេធ្វើការងារគេមិនភ្លេចនឹកគិតដល់
សំបុត្រចម្លែកនោះទេ អ្នកប្រាថ្នាល្អ ជាអ្នកណាហ្ន លុះធ្វើការងាររួចហើយគេក៏ត្រឡប់ចូល
ទៅកាន់ខ្ទមវិញគេត្រូវចម្លែកចិត្តម្តងទៀតជាលើកទីពីរនៅពេលប្រទះឃើញកញ្ចប់របស់ចម្លែក ១ កញ្ចប់ទៀត តាំងនៅត្រង់កន្លែងដដែលនឹងថ្ងៃមុន នៅពេលដែលបើកមើលទៅ គេក៏ប្រទះឃើញ
សំពត់ សំឡុយសូត្រសាច់ម៉ដ្ឋឆើតឆាយ ១ ផ្ទាំងជាសំពត់មានតម្លៃអនេកអន័គ្ឃនាំចូលមក
ពីដែនកាសី មានតែពួកអឌ្ឍជនប៉ុណ្ណោះទើបមានឱកាសប្រើប្រាស់បាន ក្រៅពីសំពត់សំឡុយ នៅមានបាយមធុបាយាសនិងសំបុត្រដូចសព្វមួយដងដែលមានដំណើរសេចក្តីថា
"រេវត្តកុមារ ខ្ញុំបានដឹងថាឯងមិនបរិភោគ ចំណីអាហារដែលខ្ញុំផ្ញើមក ទុកជូនដល់លោក
ពិសាគ្រាឃ្លាន ។ ខ្ញុំស្រងាកចិត្ត ចំពោះគំនិតដែលចេះអៀនប្រៀន ឬមួយស្អប់ខ្ញុំ
អ្នកជាម្ចាស់ទាន ធ្វើបុណ្យតាមមានជូនមនុស្សកម្សត់ ។ ទោះឯងស្អប់ក្តី ខ្ញុំមិនថាអ្វី
នាំឲ្យជូរចត់ ចូរយកសំពត់នេះ ទុកស្លៀកគ្រាអត់ ជូនរេវត្តៈកម្សត់ជាអនុស្សាណ៍"
អ្នកប្រាថ្នាល្អ រេវត្តកុមារគិតក្នុងចិត្តថា "យើងមិនបរិភោគអាហារទាំងនោះអ្នកប្រាថ្នាល្អក៏ដឹងដែរ ហើយអ្នក ដែលដឹងរឿងនេះច្បាស់អភិកាសមានតែនាងទាសីម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ អ្នកប្រាថ្នាល្អ គឺ ប្រហែលជានាងទាសីនេះទេដឹង​ ! " ។

រេវត្តកុមារព្យាយាមឈ្លេចសួរយកការពិតពីនាងទាសីប៉ុន្តែនាងប្រកែកម៉ឹងគ្រប់ម៉ាត់ ចាប់តាំង ពីពេលនោះមក អ្នកប្រាថ្នាល្អអាសាអាសាញ់នោះក៏យកចិត្តទុកដាក់អនុគ្រោះគេជារៀងរហូត មក រេវត្តកុមារធូរស្បើយចិត្តខ្លះព្រោះគិតថានៅកណ្តាលក្តីកណ្តោចកណ្តែងនេះ គេនៅមាន រហស្សមិត្រម្នាក់ដែរ ។

ភ្ញៀវគ្រាវិកាល

ថ្ងៃនោះជាថ្ងៃពេញបូណ៌មីនៃខែពិសាខ កាលបើព្រះទិវាករចរចុះអស្តង្គតរលត់បាត់ពីផែនដីទៅ មិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះហេមករពេញដួងក៏ផុសរះឡើងផុតកំពូលភ្នំយុគន្ធរ ចែងចាំងពន្លឺភ្លឺថ្លាប្រភាស ពាសពេញទាំងភូមិភាគជម្ពូទ្វីប រេវត្តកុមារកំពុងអង្គុយនៅត្រម៉ងត្រម៉ោចតែឯកឯងកៀនមាត់ស្រះ នៅត្រង់កណ្តាលនៃសោភណភាពនិងវិវេកភាពនៃរាត្រីកាល ខ្សែវាយោបក់ផាត់រសាត់មកប៉ះម្តង ម្កាលត្រជាក់ស្រេប ព្រមដោយដោយក្លិនក្រអូបឈ្ងុយឈ្ងប់នៃបទុមជាតិ សម្លេងច្រៀងទំនុក សោកសៅរបស់នាងកុមារិកាស្តាប់ឮល្វេងល្វើយមកមួយដងមួយគ្រាអំពីសីហបញ្ឈរនៃប្រាសាទ ដែលស្ថិតនៅទល់មុខនឹងសួនឧទ្យាន ។ ​ខែភ្លឺ ជំនោរខ្យល់ និង សម្លេងច្រៀងសមតែធ្វើឲ្យ រេវត្តកុមាររស់នៅបានសុខស្រួលដូចយ៉ាងមហាជនទូទៅ ប៉ុន្តែបេះដូងរបស់គេក្នុងពេលនោះ ពោរពេញទៅដោយទុក្ខទោម្នេញរហូតទាល់តែរកប្រឡោះទំនេរនៅសល់សម្រាប់សេចក្តីសុខ ណាៗគ្មាន គេចោលក្រសែភ្នែកសម្លឹងមើលទៅព្រះឧឡុរាជដែលកំពុងតែអណ្តែតលឿនលយ ឰដ៏មេឃាអម្ពុធរ ហើយក៏នឹកភ្នកដល់អតីតកាលកន្លងមក គិតដល់ឪពុកម្តាយ គិតដល់មេគោ ឆ្មាត់ និងច្រាំងស្ទឹងអចិរវតីដែលគេធ្លាប់នាំវាទៅបន្ស៊ីតិណជាតិ គេចង់ត្រឡប់ទៅរកវាវិញ ទៅរស់នៅក្រោមដើមទ្រូងដ៏កក់ក្តៅរបស់ឪពុកម្តាយដូចដើមវិញ យុវកម្លោះបណ្តែតអារម្មណ៍ ឲ្យអណ្តែតអណ្តូងទៅគួរនាដូចជាដុំពពកពណ៌សក្បុសដូចសំឡីកំពុងអណ្តែតត្រសែតទៅកាត់ ព្រះនិសារករជាដុំៗដូច្នោះ ។
យុវកម្លោះកំពុងអង្គុយគិតភ្លឹកភ្លាំងអស់ពេលជាយូរ មកភ្ញាក់ដឹងខ្លួនព្រើតនៅពេលត្រចៀកបាន ឮសម្លេងស្រែកហៅឈ្មោះគេឮមកពីខាងក្រោយខ្នងល្វើយៗថា "រេវត្តៈ ! រេវត្តៈ ! ហ្នឹងឯងមែន ទេ" គេបែរខ្វាប់ប្រញាប់មើលទៅត្រង់សម្លេងនោះ ហើយបានប្រទះឃើញមនុស្សម្នាក់មាន សម្លៀកបំពាក់ទទូរពណ៌ខ្មៅកំពុងដើរវែកដង្គុមឈើសំដៅមករកគេស្ទុងៗ ដោយស្លន់ចិត្ត និង ចម្លែកចិត្តលាយឡំគ្នា យុវកម្លោះម្នីម្នាក្រោកឡើង ប្រុងជើងនឹងតស៊ូ ព្រោះនៅមិនទាន់ដឹងថា អ្នកនោះជាបិសាច ឬ មនុស្សទេ បុគ្គលចម្លែកនោះមកឈរនៅទល់មុខគេហើយស្រដីឡើង តិចៗថា "នាយមុខជាភិតភ័យណាស់មែនទេ ខ្ញុំមិនមែនជាបិសាចទេ កុំភ័យអខ្លាចអី" សម្លេងនោះជាសម្លេង តូចស្រួចស្រាល់ហាក់នឹងថាសម្លេងរបស់ស្រ្តីដែលរេវត្តកុមារគិតថាធ្លាប់បានស្តាប់ឮមកហើយ គេសួរដោយចម្លែកចិត្ត ភ័យរន្ធត់ទាំងតក់ប្រមាថា
"អ្នកនាងជាអ្នកណា? មកពីណា? ហេតុអីបានជាមកទីនេះទាំងយប់ព្រលប់អញ្ចឹង"
"នាយចាំខ្ញុំមិនបានទេឬ? " ភ្ញៀវគ្រាវិកាលនិយាយបណ្តើរលើកស្បៃទទូរលើក្បាលចេញបណ្តើរ បង្ហាញឲ្យឃើញដួងភក្ត្រ ដ៏ស្រស់ស្អាត លេចត្រដែតច្រងោនៅកណ្តាលពន្លឺព្រះនក្ខត្តរាជ ស្មារតីចងចាំបានប្រាកដ ជាក់ច្បាស់ដល់រេវត្តកុមារ គេហាមាត់ចង្គ្រង់ដោយស្រឡាំងកាំង ពីព្រោះបុគ្គលចម្លែកនោះមិន មែនអ្នកណាដទៃទេ ប៉ុន្តែជា លីលាវតី កូនស្រីពៅរបស់លោកគ្រហបតីហ្នឹងឯង
គេនិយាយទាំងរំភើបភ័យអរថា
"លីលាវតី ! លីលាវតី ! នេះលីលាវតីពិតមែនឬ?"
"ត្រូវហើយ ខ្ញុំហ្នឹងឯងជាលីលាវតី កុំហៅឈ្មោះខ្ញុំឮពេក តិចលោគេឮ" នាងនិយាយហាម បណ្តើរលើកស្បៃគ្របក្បាលបណ្តើរដូចដើមវិញ រេវត្តកុមារសួរថា
"លីលាវតី ! អ្នកនាងមកទីនេះធ្វើអីនៅពេលយប់យន់យ៉ាងនេះ?"នាងឆ្លើយភ្លាមថា
"ខ្ញុំមកសួរសុខទុក្ខឯង"
"មកសួរសុខទុក្ខខ្ញុំបាទ​ ! យី​ ! អាចទៅរួចដែរឬ? វណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់មកសួរសុខទុក្ខក្មេង ចណ្ឌាលកាកសំណល់មនុស្សដូចយ៉ាងខ្ញុំបាទនេះ ប្រហែលជាខ្ញុំបាទយល់សប្តិទេដឹង​ ! "
"ឯងមិនមែនយល់សប្តិទេ រេវត្តៈ ! ឯងនៅមានស្មារតីពេញលេញ ខ្ញុំមកសួរសុខទុក្ខឯងពិត មែនណៈ កុំដេញដោលច្រើនពេក មក៍អង្គុយជំនុំគ្នាលេខល្អជាង" លីលាវតីនិយាយបណ្តើរខិត ចូលមកចាប់ដៃយុវកម្លោះឲ្យអង្គុយចុះបណ្តើរ រេវត្តកុមារថយក្រោយក្រាកទៅជិតប្របមាត់ ស្រះហើយពោលទាំងសស្លើតសស្លក់ថា
"កុំ ! កុំ ! លីលាវតី កុំភ្លេចថាខ្ញុំបាទនេះត្រឹមតែជាក្មេងចណ្ឌាលម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ កុំធ្វើឲ្យសិរីរាសី របស់ព្រាហ្មណ៍ត្រូវអាប់ប៉ត្រាប់សៅហ្មងព្រោះតែខ្ញុំបាទ"
"ហៃរេវត្តៈនេះ ឡប់ទេដឹង ! "នាងនិយាយបណ្តើរអង្គុយចុះលើផ្ទាំងមាត់ស្រះបណ្តើរ ចំណែកខាងរេវត្តកុមារនៅឈរច្រងាំងស្ងៀមដដែល ការបង្ហាញខ្លួនរបស់លីលាវតីធ្វើឲ្យគេ រំភើបភ្ញាក់ផ្អើលដល់ថ្នាក់គិតថាខ្លួនកំពុងតែយល់សប្តិ ប៉ុន្តែវាច្បាស់ក្រឡែតជាងការយល់សប្តិ យល់សូងទៅទៀត​ គេប្រមូលសតិអារម្មណ៍ត្រឡប់មកវិញបន្តិចម្តងៗរួចក៏អង្គុយចុះត្រង់ កន្លៀតមួយដែលទៀបជាងភ្ញៀវរាត្រីកាលរបស់គេ
"រេវត្ត​ ! ឯងប្រមែប្រមុំសតិអារម្មណ៍បានដូចដើមវិញហើយឬ?" លីលាវតីនិយាយឡើងក្រោយពី បាត់មាត់ទៅមួយសន្ទុះធំ "ឯងជឿហើយឬនៅថាខ្ញុំមកសួរសុខទុក្ខឯងមែន?"កាលបើឃើញយុវ កម្លោះចណ្ឌាលនៅមិនទាន់ឆ្លើយតបព្រោះលំណែនលំណាន់តាន់តាប់ក្នុងចិត្ត លីលាវតីទើប និយាយតទៅទៀតថា "ខ្ញុំអាណិតឯង ណៈរេវត្តៈ ! កាលដែលឯងត្រូវអ្នកម៉ាក់ និង បង កណិការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ខ្ញុំបានត្រិះរិះពិចារណារកមធ្យោបាយជួយសង្គ្រោះឯងមកយូរហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់រកឃើញវិធីណាមួយដែលនឹងអាចជួយឯងបានដោយចំហនៅឡើយទេ ទើប ឆ្លៀតជួយឯងជាកំបាំងលួចលាក់សិន ខ្ញបានផ្ញើអាហារ និង សម្លៀកបំពាក់តាមនាងទាសីមក ឲ្យឯងបីឬបួនដង សង្ឃឹមថាឯងប្រហែលជាបានទទួលហើយ" នាងឈប់និយាយហើយបែរ ទៅគន់មើលធម្មជាតិដែលនៅជុំវិញខ្លួន ទឹកនៅក្នុងស្រះបែករលកឡើងតូចៗនៅពេលត្រូវ ជំនោរខ្យល់រសៀកៗបក់ផាត់មកប៉ះ ស្រមោលព្រះចន្ទនៅក្នុងទឹកញ័ររំភើតរំភើងទៅតាម ទឹករលក សម្លឹងមើលទៅហាក់បីដូចជាពន្លឺប្រាក់រលាយរលាក់អណ្តែតត្រសែតក្នុងមេពុម្ព ដុច្នោះ ក្លិនដ៏ក្រអូបក្រអួនឈ្ងុយឈ្ងប់នៃផ្កាកោមុទភាយចេញមកម្តងម្កាល ដើមអសោក ប្របមាត់ស្រះរលាស់ស្លឹកឮសូរភឹបៗព្រោះត្រូវកម្លាំងខ្យល់បក់ផាត់ លីលាវតីភ្លឹកភ្លាំងនឹង ប្រណីតភាពនៃបរិដ្ឋានធម្មជាតិ លុះបានសតិស្មារតីហើយនាងក៏និយាយថា
"រេវត្តៈ ឯងប្រហែលជាឃ្លានណាស់ហើយ និះខ្ញុំមានរបស់អន្តិចអន្តួចមកផ្ញើដែរ" នាងលូកយក កញ្ចប់ដែលខ្ចប់របស់ចេញពីកន្សែងឃ្លុំហើយដាក់នៅខាងមុខយុវកម្លោះនោះ រួចនិយាយថា "ទទួលទុកហូបចុះ ថ្ងៃក្រោយ បើមានឱកាសសឹមខ្ញុំយកមកឲ្យទៀត" ។
ខណៈនោះមានសម្លេងអ្វីម្យ៉ាងឮមកពីគុម្ពោតស៊ុមទ្រុមក្នុងសួនច្បារ លីលាវតីឈរសម្រឹងស្តាប់ មួយស្របក់ហើយក៏ក្រទីក្រទាក្រោកឡើង និយាយថា
"រេវត្តៈ ខ្ញុំត្រូវចាកចេញទៅសិនហើយ ឥឡូវនេះចង់តែនៅជជែកលេងជាមួយនឹងឯងឲ្យបាន យូរដែរ ប៉ុន្តែសេរីភាពក្នុងការធ្វើដូច្នេះគ្មានសោះ ចូរចាំទុកថា បើគ្មានអ្នកណាយល់ចិត្តឯងទេ ក៏នៅមានលីលាវតីម្នាក់ដែរដែលយល់ចិត្តឯង លាសិនហើយណៈ"
លីលាវតីលើកស្បៃទទូរក្បាលជិតស្លុងទាំងប្រញាប់ប្រញាល់ដើរលឹបបាត់ទៅក្នុងចន្លោះគុម្ពោត ឈើ រេវត្តកុមារភ្លេចភ្លាំងអ្វីៗទាំងអស់សូម្បីទាំងពាក្យថា "អរគុណ"ចំពោះទឹកចិត្ត សប្បុរសរបស់នាង គេនៅតែអង្គុយស្ងៀមទ្រឹងត្រង់កន្លែងនោះដដែលទាល់តែព្រះចន្ទចរជ្រេ ទេរចុះទៅប៉ែកបច្ឆិមទិស ទើបឡើងទៅកាន់កូនខ្ទមគេងសម្រាក ។
ហេតុការណ៍ទើបកន្លងផុតទៅថ្មី ៗ ធ្វើឲ្យគេត្រូវគិតគ្នេរគ្នាន់ គេពិតជាមិនបានយល់សប្តិទេ លីលាវតីពិតជាមករកគេមែន នាងប្រាប់ថាអាណិតគេដែលបានទទួលរកទុក្ខលំបាក នាងមិនរើសអើង ឬ ស្អប់ខ្ពើមមនុស្សចណ្ឌាលអម្បាលយ៉ាងគេទេ នាងមិនខ្លាចនឹងប្រឡាក់ ប្រឡូសដោយអពមង្គលទេឬ នាងគង់នឹងមិនស្អប់ខ្ពើមទេ បើស្អប់ខ្ពើម នាងមុខជាមិនចុះមករក គេក្នុងរាត្រីកាអញ្ចឹងទេ បើដូច្នេះមែន នាងក៏ជាមនុស្សវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដែលចម្លែកជាងគេ នៅ ខណៈដែលបងស្រីរបស់នាងស្អប់ខ្ពើមរអើមមើលងាយមើលថោកយ៉ាងក្រៃលែង នាងត្រឡប់ ជាលបលួចចុះមកលេងគេដល់ខ្ទមក្នុងពេលយប់យន់ទៅវិញ រេវត្តកុមារនឹងស្ងើចសរសើរ ចំពោះមេត្តាករុណាធម៌របស់លីលាវតីយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ គេចង់ទៅតាមក្រាបសំពះបាទជើង នាងជាបដិការតបស្នងសងគុណនាង ផ្ទុយទៅវិញ គេត្រឹមតែជាក្មេងចណ្ឌាលកាកសំណល់ មនុស្សប៉ុណ្ណោះ !

ស្រីក្រមុំចិត្តធម៌

ក្រោយពីបានជួបជាមួយនឹងលីលាវតីនៅរាត្រីយប់នោះហើយ រេវត្តកុមាររីករាយសប្បាយចិត្ត ខុសពីធម្មតា នាងទាសីក៏នៅតែនាំយកអាហារ សម្លៀកបំពាក់ និងរបស់ផ្សេងៗទៀតពីលីលាវតី មកឲ្យគេមិនដាច់ រេវត្តកុមារក៏បរិភោគនិង ប្រើប្រាស់របស់របរទាំងនោះដោយគ្មានខ្លាចក្រែងរអែង ឬសង្ស័យ អ្វីតទៅទៀតឡើយ ពេលនេះ គេនឹកចង់ជួបលីលាវតីជាខ្លាំង ចង់ក្រាបសំពះបាទជើងរបស់នាង ហើយពោលពាក្យ អរព្រះគុណប្រាប់នាងឲ្យសាកសមនឹងសេចក្តីមេត្តាករុណារបស់នាង ប៉ុន្តែលីលាវតីក៏ពុំប្រាកដ ខ្លួនឲ្យឃើញទៀតឡើយ នៅពេលល្ងាចក្រោយពីស្រេចការងារហើយ រេវត្តកុមារក៏ចុះងូតទឹក ក្នុងស្រះហើយក៏ឡើងទៅអង្គុយនៅក្បែរមាត់ស្រះនោះ ជួនកាលក៏ អង្គុយរហូតដល់ព្រលប់ ទើបឡើងទៅកាន់ខ្ទមកម្សត់ដើម្បីដេកសម្រាកកាយ ។
ផ្កាកោមុទក្នុងស្រះកំពុងបែកត្របករីកសំពោងព្រោងព្រាតពាសពេញ ចំណែកឯពួកភមរជាតិ វិញកំពុងហើរឆ្វែលឆ្វាត់ចូលត្រឹបកេសរពីផ្កាមួយទៅផ្កាមួយយ៉ាងក្សេមក្សាន្តសម្រាន្តចិត្ត រេវត្តកុមារអង្គុយសម្លឹងមើលធម្មជាតិទាំងនេះយ៉ាងភ្លើតភ្លើន ទោះបីជានៅក្នុងសួនច្បារដ៏ស្ងាត់ ប៉ើមក៏ដោយ យុវកម្លោះក៏មិនកណ្តោចកណ្តែងចិត្តដូចពីមុនដែរ ត្បិតគេនឹកគិតហាក់នឹងថាមាន លីលាវតីអង្គុយនៅនែបនិត្យក្បែរខាងគ្រប់ពេលវេលា "ផ្កាឈូកទំាងនោះស្អាតណាស់" យុវកម្លោះចណ្ឌាលគិត "ប្រសិនបើបានឲ្យជាជំនូនដល់លីលាវតី មុខជាល្អណាស់" ព្រមដោយ គំនិតនេះ រេវត្តកុមារក៏ចុះទៅកាន់ស្រះរើសបេះផ្កាណាល្អៗរួមចងជាបាច់ធំ ហើយឡើងមកលើ គោកថ្កល់ទុកនៅក្បែរៗខ្លួនសម្រាប់ឲ្យជារង្វាន់ដល់លីលាវតី យុវកម្លោះចណ្ឌាលសម្លឹងមើល បាច់ផ្កានោះដោយពំនេញចិត្ត រំពេចនោះស្រាប់តែទឹកមុខរបស់គេប្រែជាក្រៀមក្រំស្រទំភ្លាម នៅពេលដែលផ្អូកគិតបានថាខ្លួនត្រឹមតែជាក្មេងចណ្ឌាលដែលមានតម្លៃថយថោកជាងសត្វ តិរច្ឆានទៅទៀត លីលាវតីស្រីត្រដែតត្រដឹមដោយយសនិងសក្តិ ត្រេកអរនឹងទទួលយកជំនូន របស់គេឬ យុវកម្លោះស្រវាចាប់យកបាច់ផ្កាដែលនៅក្បែរខ្លួនគ្រវែងចោលទៅក្នុងទឹកស្រះភ្លាម ហើយក៏អង្គុយដកដង្ហើមធំយ៉ាងកណ្តុករអុកចិត្ត ​លំនឹកសោកស្តាយញ៉ាំងឲ្យគេងាករេបែរទៅ សម្លឹងមើលបាច់ផ្កាជាច្រើនដង ។
នៅខណៈដែលរេវត្តកុមារកំពុងតែអង្គុយយ៉ាងភ្លឹកភ្លាំងនោះ លីលាវតីបានមករកគេក្នុងភិនភាគ ដដែលទៀត ពេលនេះ រេវត្តកុមារមិនច្រាស់ច្រាល់រចាល់ចិត្តទេ មានតែស្នាមញញឹមប្រិមប្រិយ និង សន្ទនាប្រាស្រ័យជាមួយនឹងនាងឲ្យបានច្រើនជាទីបំផុត
"លីលាវតី ! ខ្ញុំបាទចង់សួរអ្នកនាងមួយសំណួរឬពីរសំណួរ សូមអ្នកនាងឆ្លើយប្រាប់ខ្ញុំបាទ ដោយសុទ្ធចិត្តផង ម្តេចឡើយអ្នកនាងជាមនុស្សវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់មានកិត្តិយសថ្លៃថ្នូរ បានជាព្រមបន្ទន់បន្ទាបចុះមករកខ្ញុំបាទ អ្នកនាងមិនស្អប់ខ្ពើមខ្ញុំបាទទេឬ?"
នាងក្រមុំសម្លឹងមើលគេដោយសេចក្តីអាណិតអាសូរហើយឆ្លើយថា
"នាយមិនគួរមានសេចក្តីសង្ស័យណាៗតទៅទៀតទេ ពីព្រោះការដែលខ្ញុំមកសេពគប់រាប់រក នាយនេះ ក៏សម្តែងថាខ្ញុំមិនស្អប់ខ្ពើមទេ បើខ្ញុំស្អប់ខ្ពើមវិញ ខ្ញុំពិតជាមិនមករកនាយឡើយ"
ចម្លើយរបស់លីលាវតីធ្វើឲ្យយុវកម្លោះត្រូវអង្គុយទ្រឹងទាំងជញ្ជឹងគិតគន់យ៉ាងខ្លាំង
"ចម្លែកណាស់ ! "រេវត្តកុមារឧទានឡើងទាំងចម្លែកចិត្ត "លីលាវតី ! អ្នកនាងជាមនុស្សវណ្ណៈ ព្រាហ្មណ៍ដែលចម្លែកណាស់ រីឯមនុស្សវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដូចយ៉ាងអ្នកនាងដែរទូទាំងផ្ទែផែន ពសុធា ពួកគេនាំគ្នាស្អប់ខ្ពើមមើលងាយមើលថោកមនុស្សចណ្ឌាល អ្នកនាងបែរជាមិនស្អប់ ខ្ពើមទៅវិញ ខ្ញុំបាទចង់សួរអ្នកនាងទៀតថាហេតុអីបានជាអ្នកនាងមិនស្អប់ខ្ពើមខ្ញុំបាទ?"
"រេវត្តៈ ! ខ្ញុំមើលមិនឃើញហេតុផលថា ម្រ៉ាងឡើយក៏ស្អប់ខ្ពើមនាយឬមនុស្សចណ្ឌាលទូទៅ នោះទេ មនុស្សយើងទោះបីជាសន្មតឲ្យផ្សេងគ្នាដោយវណ្ណៈ ដោយជាតិ ដោយត្រកូល ក៏ដោយ ការពិតទៅ ក៏នៅតែជាមនុស្សដូចគ្នា មានមនោគតិនឹកគិតដូចគ្នា ម្នាក់ៗស្រឡាញ់ជីវិត មិនគិតចង់ស្លាប់ ប្រាថ្នាសេចក្តីសុខសប្បាយ ស្អប់ស្អាយណាយទុក្ខដូចគ្នា មនុស្សទោះបីល្អ ឬអាក្រក់ ខ្ពស់ឬទាប មិនស្ថិតនៅនឹងជាតិវណ្ណៈទេ ប៉ុន្តែស្ថិតនៅនឹងអំពើរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ហ្នឹងឯង មនុស្សវណ្ណៈខ្ពស់ ប៉ុន្តែធ្វើអំពើអាក្រក់ ក៏ឈ្មោះថា ទាប មនុស្សវណ្ណៈទាប ប៉ុន្តែធ្វើអំពើល្អ ក៏ឈ្មោះថា ខ្ពស់ រតនជាតិមានពៃទូរ្យជាដើមទោះជាធ្លាក់ទៅ ក្នុងភក់ជ្រាំក៏នៅតែជារបស់ល្អដដែល អ្នកណាៗក៏ប្រាថ្នាចង់បាន ផ្ទុយទៅវិញ សាកសពរបស់បុគ្គលដែលស្លាប់ទៅសូម្បីបញ្ចុះនៅក្នុងក្តារមឈូសមាសតាំងនៅច្រងាងលើ ទែនបូជាយ៉ាងល្អត្រកាល ក៏នៅតែជារបស់ស្អុយរលួយដដែល អ្នកណាៗក៏មិនប្រាថ្នាចង់បាន ដែរ ខ្ញុំគិតឃើញដូច្នេះបានជាមិនស្អប់ខ្ពើមនាយ "
"លីលាវតីអើយ ! សម្តីរបស់អ្នកនាងពិតជាពីរោះអ្វីម្លេះទេ រហូតមួយជីវិតរបស់ខ្ញុំបាទនេះ មិនដែលស្តាប់ឮសម្តីបែបនេះឡើយ ដែលតែឮពាក្យថា " អាមនុស្សកាកសង្គម " អាមនុស្សគ្មានវណ្ណៈ ឬ អាមនុស្សថោកជាងតិរច្ឆាន ខ្ញុំបាទមិនដែលគិតថាខ្លួនឯងជាមនុស្សមនានឹងគេទេ គិតថាខ្លួនឯងប្រៀបដូចជាតួអបមង្គល ដែលចូលទៅកាន់ផ្ទះអ្នកណាមួយត្រូវគេបណ្តេញជំលាប ខ្ញុំបាទទើបតែស្គាល់នូវតម្លៃខ្លួនឯង ក្នុងថ្ងៃនេះទេ លីលាវតីអើយ ! អ្នកនាងពិតជាព្រះអវតារចុះមកជួយស្រោចស្រង់ខ្ញុំបាទយ៉ាង ពិតប្រាកដ" ។
យុវកម្លោះពោលនូវប្រយោគចុងក្រោយដោយសម្លេងញ័រគ្រលរ គេក្រាបចុះក្បែរជើងនាងក្រមុំ ដោយសទ្ធាសម្បទាស្មោះអស់ពីដួងចិត្ត លីលាវតីប្រាប់គេឲ្យក្រោកឡើងអង្គុយដូចដើមវិញ ហើយនិយាយថា
"មនុស្សយើងណៈរេវត្តៈ​! ច្រើនតែវីវក់ឈ្លក់វង្វេងនឹងប្រឡៅដែលចងព្យួរនៅនឹងករហូតដល់ ភ្លេចបាត់នូវសភាពពិតរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើមនុស្សយើងនាំគ្នាដោះប្រឡៅចេញពីកហើយ មកសេពគប់រាប់រកគ្នាតាម សភាពពិត ដំណើរប្រេះស្រាំរវាងអារ្យជាតិនឹងមិនមានឡើយ សុខសន្តិភាពនឹងគ្របដណ្តប់ទូទាំងជម្ពូទ្វីបទាំងមូលមិនខាន ណ្ហើយចុះ ! ទោះអ្នកផ្សេងគេមិន ព្រមដោះប្រឡៅចេញក៏ដោយ សូមឲ្យយើងទាំងពីរនាំគ្នាដោះចេញហើយជាមិត្តល្អនឹងគ្នា តរៀងទៅ" ។ អ្នកទាំងពីរនិយាយសំណេះសំណាលគ្នារហូតអធ្រាត លីលាវតីទើបត្រឡប់ចូលប្រាសាទវិញ បន្សល់ទុករេវត្តកុមារឲ្យនៅម្នាក់ឯង ទិដ្ឋភាពនៃសួនឧទ្យានជុំវិញកូនខ្ទមស្ងប់ស្ងាត់ ប៉ុន្តែចិត្តរបស់ រេវត្តកុមារត្រឡប់ជាស្រើបស្រាយរីករាយហ៊ឹកហ៊ាក់ទៅវិញ ឥឡូវនេះគេដឹងថា គេជាមនុស្សម្នាក់ នឹងគេដែរ លីលាវតីឲ្យពាក្យធានារ៉ាប់រងដល់គេបែបនោះ យុវកម្លោះមាន ទឹកមុខស្រស់បស់ឡើង ធ្វើការងារក្នុងសួនច្បារបានដោយមិនចេះនឿយហត់ គេនឹងនឿយ ហត់ដូចម្តេចបានកាលបើមានកូនក្រមុំរបស់លោកគ្រហបតីចាំឲ្យកម្លាំងចិត្តពីក្រោយខ្នងនោះ លីលាវតីលបចុះ មករកគេស្ទើរតែរាល់យប់ នាងតែងតែនិយាយថា "រេវត្តៈ​ ! ទោះនឹងមិនមាន ស្រទាប់វណ្ណៈរវាងយើងទាំងពីរក៏មែនពិត ប៉ុន្តែអ្នកផ្សេងគេនៅមាន យើងចាំបាច់ត្រូវអាស្រ័យ អ្នកដទៃ ព្រោះហេតុនោះសូមឲ្យយើងទាំងពីរជាមិត្រនឹងគ្នាចំពោះតែរាត្រីកាលសិនទៅ នៅ ពេលថ្ងៃ យើងត្រូវធ្វើពើជាសត្រូវនឹងគ្នាដើម្បីផ្គាប់ចិត្តអ្នកដទៃទាំងដើម្បីសុវត្ថិភាពរបស់យើង ទាំងពីរផង " ។
រេវត្តកុមារឆ្លើយថា "រឿងនេះខ្ញុំបាទយល់ច្បាស់ហើយ អ្នកនាងមិនបាច់ព្រួយបារម្ភទេ ខ្ញុំបាទ នឹងប្រឹងសម្តែងល្ខោនឲ្យបានល្អជាទីបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន" ។
ព្រោះហេតុនោះកាលបើជួបរេវត្តកុមារដោយចៃដន្យនៅពេលថ្ងៃ លីលាវតីតែងតែលើកជាយ សំពត់ឡើងបិទមុខនិងច្រមុះ ទាំងធ្វើមុខធ្វើមាត់សម្តែងសេចក្តីស្អប់ខ្ពើម ដើម្បីឲ្យនាងព្រាហ្មណី និងកណិការឃើញថា នាងស្អប់ខ្ពើមពិតមែន ប៉ុន្តែក្នុងសំវរីកាលវិញ កាលបើមនុស្សនៅក្នុង ប្រាសាទនាំគ្នាសម្រាកសម្រាន្តនិទ្រ្ទាហើយ នាងតែងប្រាប់ទាសីជំនិតឲ្យនៅចាំមើលផ្លូវហើយ ខ្លួននាងក៏លួចទៅជួបរេវត្តកុមារដែលអង្គុយរងចាំនៅឯមាត់ស្រះកោមុទឯណោះ លុះដល់ បច្ឆិមយាមទើបត្រឡប់ឡើងទៅប្រាសាទវិញ នាងធ្វើបែបនេះជាអនុទិនមិនដែលដាច់ រហូត ដល់អ្នកទាំងពីរកើតមានសេចក្តីស្និទ្ធស្នាលនឹងគ្នាយ៉ាងខ្លាំង ដែលសេចក្តីស្និទ្ធស្នាលនេះកំពុង ប្រែក្លាយទៅជាសេចក្តីស្នេហាយ៉ាងល្អូកល្អិន ។
រេវត្តកុមារនឹកចម្លែកចិត្តណាស់ ព្រោះយប់មិញនេះ លីលាវតីមកយឺតយូរជាងពេលកំណត់ តាមធម្មតា កាលបើមកដល់ហើយ ជួសនឹងស្រស់ស្រាយរីករាយ និង បបែបបួលជជែកគ្នា លេងដូចសព្វមួយដង នាងបែរជាអង្គុយដកដង្ហើមធំ បង្ហាញឲ្យឃើញថា កំពុងពិបាកចិត្តនឹង រឿងអ្វីមួយ កិរិយាអាការរបស់នាងធ្វើឲ្យរេវត្តកុមារខ្វល់ព្រួយផងដែរ
"លីលាវតី ! ថ្ងៃនេះ អ្នកនាងមើលទៅដូចជាផ្លាស់ប្តូរច្រើនណាស់ អ្នកនាងកំពុងតែមានទុក្ខ ព្រួយអីហ្នឹង សូមប្រាប់ខ្ញុំបាទផង ក្រែងលោខ្ញុំបាទមានផ្លូវជួយរំលែកទុក្ខបានខ្លះ"
"អរគុណណាស់ រេវត្តៈ ! "នាងឆ្លើយទាំងខំញញឹម "រឿងទុក្ខព្រួយនោះមានពិតមែន ប៉ុន្តែជា រឿងតូចតាចទេ គឺថា រឿងដែលយើងធ្លាប់និយាយគ្នាទុកនោះឯង ឥឡូវនេះបានកើតឡើង ហើយ រឿងដែលខ្ញុំមកសេពគប់រាប់រកឯងនេះបានហុយហាយខ្ចរខ្ចាយទៅដល់អ្នកម៉ាក់ និង បងស្រីរបស់ខ្ញុំហើយ"
"លីលាវតី ! "ក្មេងកម្លោះឧទានឡើងដោយស្លន់ចិត្ត
"នេះមិនមែនជារឿងតូចតាចទេណៈ ម្យ៉ាងវិញទៀត វាជាប់ទាក់ទងនឹងដំណើរជីវិតរបស់យើង ទាំងពីរទៀតផង តើខ្ញុំបាទនឹងជួយអ្នកនាងយ៉ាងម៉េចបាន?"
"ឯងមិនបាច់ខ្វល់ទេ រេវត្តៈ ! រឿងនេះទុកឲ្យជាមុខនាទីរបស់ខ្ញុំចុះ ខ្ញុំប្រាប់ឯងហើយថា វាជា រឿងតូចតាចទេ"លីលាវតីអះអាង
"ប៉ុន្តែរឿងនេះមិនមែនជារឿងតូចតាចទេណៈ លីលាវតី ! វាទាក់ទងនឹងវណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ទូទៅ អ្នកនាងនឹងត្រូវអាក្រោសថ្កោលទោសថាជាមនុស្សទុយ៌សចំពោះជាតិត្រកូល ហើយអាចនឹង ត្រូវដាក់ទោសទណ្ឌយ៉ាងធ្ងន់ រឿងទាំងអស់កើតមានព្រោះតែខ្ញុំបាទនេះជាដើមហេតុ ដូច្នេះ មុននឹងរឿងនេះឡាមប៉ាមជារឿងធំ យើងគប្បីគិតរិះរកមធ្យោបាយការពារខ្លួនទុកជាមុនសិន អ្នកនាងចូរផ្អាកដំណើរមកអើតងើតខ្ញុំបាទជាបណ្ណោះអាសន្នសិនទៅ "
លីលាវតីសម្លឹងមើលរេវត្តកុមារទាំងមិនសូវពេញចិត្តហើយនិយាយចេញមកយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់ថា
"រេវត្តៈ ! ខ្ញុំធ្វើយ៉ាងនេះមិនបានទេ រឿងអ្វីដទៃខ្ញុំអាចធ្វើបានទាំងអស់ ប៉ុន្តែរឿងឲ្យខ្ញុំឈប់មក រកនាយនោះ ខ្ញុំធ្វើមិនបានទេ នាយស្អប់លីលាវតីហើយឬ? នាយមិនចង់សេពគប់រាប់អាន លីលាវតីហើយឬ?" នាងនិយាយដោយសម្លេងញ័ររន្ថើនសម្តែងតំណូចចិត្តជាខ្លាំង
"មិនមែនទេ លីលាវតី ! "យុវកម្លោះប្រញាប់បដិសេធភ្លាម "អ្នកនាងកុំអាលយលច្រឡំ ខ្ញុំបាទមិនមែនមានន័យដូច្នោះទេ ដោយទឹកចិត្តពិត ខ្ញុំបាទចង់នៅក្បែរអ្នកនាងគ្រប់ពេលវេលា ការបានជួបមុខអ្នកនាង បានសន្ទនាជាមួយនឹងអ្នកនាង នោះគឺជាសេចក្តីសុខរបស់ខ្ញុំបាទ ប៉ុន្តែរឿងដែលចង់ឲ្យផ្អាកដំណើរមកនៅពេលនេះ ក៏ដើម្បីការពារហេតុអាភេទអាក្រក់ តាំងពី ដើមដៃប៉ុណ្ណោះ កាលបើរឿងនោះស្ងប់ស្ងាត់បាត់ទៅហើយ យើងអាចនឹងជួបគ្នាបានដូចសព្វ មួយដងទៀត ឲ្យផ្អាកត្រឹមតែបណ្ណោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះទេ"
លីលាវតីអង្គុយស្តាប់ហេតុផលរបស់រេវត្តកុមារមួយសន្ទុះហើយពោលថា
"ណ្ហើយចុះ ! រឿងហ្នឹងទុកឲ្យជាមុខនាទីរបស់ខ្ញុំ" និយាយបានត្រឹមតែប៉ុណ្ណេះ នាងក៏ប្រញាប់ ក្រោកឡើង ដើរប្រូចទៅក្នុងទីងងឹតអន្ធការ ។ រេវត្តកុមារនៅតែអង្គុយត្រង់កន្លែងនោះដដែល ជញ្ជឹងទ្រឹងគិតបញ្ហានោះតទៅរហូតដល់ អធ្រាត ទើបឡើងទៅកាន់ខ្ទមតូចគេងសម្រាក ប៉ុន្តែនៅខណៈដែលកំពុងតែគេងលក់រលីវៗ នោះ គេក៏ភ្ញាក់ព្រើតស្ទុះឡើង ពីព្រោះត្រចៀកបានស្តាប់ឮសម្លេងល្វើយៗមកពីចម្ងាយ ក្មេងកម្លោះម្នីម្នាក្រោកឡើង អង្គុយផ្ទៀងត្រចៀកស្តាប់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ វាជាសម្លេង ស្រែកយំរបសអ្នកណាម្នាក់លើ ប្រាសាទ ឮសូរម្តងៗហើយក៏ស្ងាត់បាត់ទៅ រេវត្តកុមារស្លន់ចិត្ត ណាស់ ខ្លាចក្រែងកើតរឿងអ្វីឡើងនៅលើប្រាសាទ គេភាវនាក្នុងចិត្តសូមកុំឲ្យរឿងហេតុនោះ ទាក់ទងនឹងលីលាវតីរបស់គេឡើយ គេអង្គុយផ្ទៀងត្រចៀកចាំស្តាប់អស់ពេលជាយូរ ប៉ុន្តែពុំ បានឮសម្លេងអ្វីទៀតឡើយ ក្រៅតែពីសម្លេងដកដង្ហើមរបស់ខ្លួនឯង ទើបប្រះខ្លួនចុះដេកទាំង ក្តីសង្ស័យ ។
លុះដល់ថ្ងៃបន្ទាប់មក លីលាវតីក៏មករកគេយឺតជាងរាល់ដង និងដោយអាកប្បកិរិយាស្រងូត ស្រងាត់ជាងសព្វដង
"រេវត្តៈ ! នាយយល់ឃើញយ៉ាងណា? សម្រាប់នាយ ពិភពផែនដីនេះ គួរឲ្យរស់នៅទេ?"
លីលាវតីនិយាយប្រារព្ធឡើងយ៉ាងសញ្ជប់សញ្ជឹង
រេវត្តកុមារគិតក្នុងចិត្តថាដល់ពេលវេលាដែលត្រូវបញ្ជាក់ប្រាប់មនោសញ្ចេតនាក្នុងចិត្តឲ្យ លីលាវតីដឹងហើយទើបឆ្លើយថា "សម្រាប់ខ្ញុំបាទ ពិភពផែនដីណាក៏ដោយចុះ ប្រសិនបើមាន លីលាវតីរស់នៅហើយ ពិភពផែនដីនោះគួរឲ្យរស់នៅទាំងអស់"
ពាក្យសម្តីដ៏មានន័យរបស់រេវត្តកុមារធ្វើឲ្យលីលាវតីសម្លឹងមើលគេទាំងភាំងស្រឡាំងកាំងអស់ពេលជាយូរ
"នាយចង់និយាយថាម៉េច? រេវត្តៈ ! "នាងសួរ "ប្រាប់មកចុះ សម្រាប់នាយ ខ្ញុំសុខចិត្តឲ្យអភ័យ ទោសទាំងអស់ "នាងធានាខុសត្រូវ
"ខ្ញុំបាទស្រឡាញ់អ្នកនាង លីលាវតី ! ខ្ញុំបាទស្រឡាញ់អ្នកនាងជាងជីវិតរបស់ខ្ញុំបាទទៅទៀត បេះដូងរបស់ខ្ញុំបាទក្បត់ទុយ៌សចំពោះអ្នកនាងដែលមានព្រះគុណទៅហើយ ខ្ញុំបាទដឹងច្បាស់ ថា ខ្លួនឯងគ្រាន់តែជាក្មេងចណ្ឌាលកម្សត់ម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ គ្មានតម្លៃអ្វីសូម្បីតែជូតជើងឲ្យអ្នកនាង ផង ខ្ញុំបាទបានខំព្យាយាមហាមប្រាមចិត្តដែរ ប៉ុន្តែវាមិនព្រមជឿស្តាប់សោះ បពិត្រអ្នកនាង ! អ្នកនាងមិនបាច់អាក់អន់ស្រពន់ចិត្តទេ ខ្ញុំបាទមិនត្រូវការសូម្បីតែពាក្យថា ស្រឡាញ់ពីអ្នកនាង ទេ ខ្ញុំបាទគ្រាន់តែជម្រាបប្រាប់ការពិតដល់អ្នកនាងប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំបាទមិនអាចនឹងសន្សំវាទុកត ទៅទៀតបានទេ ប្រសិនបើអ្នកនាងយល់ឃើញថា បម្រាប់ការពិតរបស់ខ្ញុំបាទ ជាការប្រមាថ កាតទានដល់វណ្ណៈព្រាហ្មណ៍ដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមរបស់អ្នកនាង សូមដាក់ទោសទណ្ឌប្រហារជីវិត ខ្ញុំបាទទៅចុះ ខ្ញុំបាទរីករាយនឹងក្ស័យជីវិតនៅក្រោមកណ្តាប់ដៃរបសអ្នកនាង ខ្ញុំបាទនឹងស្លាប់ ទៅប្រកបដោយសេចក្តីសុខ..."
"បានហើយ រេវត្តៈ ! "លីលាវតីលើកដៃបក់ហាមគេកុំឲ្យនិយាយតទៅទៀត
"ខ្ញុំមិនអាចស៊ូទ្រាំស្តាប់សម្តីរបស់នាយបានទេ"
ស្រីជំទង់មានអាការៈធ្លាក់ទឹកមុខស្រពាប់ស្រពោនចុះភ្លាម នាងលើកដៃខ្ទប់មុខហើយយំខ្សឹក ខ្សួលដោយសម្លេងតិចៗ រេវត្តកុមារភ័យស្លន់ណាស់ដែលបានឃើញអាការៈដ៏ចម្លែករបស់ លីលាវតី គេបានរំកិលខ្លួនចុះទៅអង្គុយលុតជង្គង់នៅចំពោះមុខនាង ហើយនិយាយដោយ សម្លេងញ័ររន្ថើនថា
"លីលាវតី ! អ្នកនាងយ៉ាងម៉េចទៅហើយ មេត្តាប្រាប់ខ្ញុំបាទផង បេះដូងរបស់ខ្ញុំបាទពេលនេះ ក្តៅក្រហល់ក្រហាយហាក់ដូចជាមានរងើកភ្លើងធំគគុលបំពក់នៅក្នុងខ្លួនអញ្ចឹង អ្នកនាងខឹង នឹងខ្ញុំបាទឬ ការដែលខ្ញុំបាទបានជ្រុលសម្តីជាមួយនឹងអ្នកនាង"
"មិនមែនទេ រេវត្តៈ ! "លីលាវតីនិយាយទាំងនៅសសឹកខ្សឹកខ្សួល "ខ្ញុំខឹងនឹងនាយដោយរឿងអ្វី ខ្ញុំគួរតែសើចក្អាកក្អាយដោយបីតិសោមនស្សទៅវិញទេដែលបានស្តាប់ឮសម្តីដ៏ពីរោះរបស់ នាយ ប៉ុន្តែកាលបើនឹកភ្នកទៅរកស្ថានភាពវុត្តិកម្មរវាងយើងទាំងពីរ ខ្ញុំទើបរើសយកយំជា ជាងសើច ប៉ុន្តែនាយដឹងហើយឬនៅថា ទឹកភ្នែករបស់មនុស្សយើងមិនមែនសុទ្ធតែជាសញ្ញានៃ សេចក្តីសោកសង្រេងនិងព្រួយចិត្តជានិច្ចកាលនោះទេ ជួនកាល ទឹកភ្នែកក៏ជាសញ្ញានៃសេចក្តី រីករាយត្រេកអរចិត្តដែរ" ។
យុវកម្លោះធូរស្បើយចិត្តនៅពេលស្តាប់ឮចម្លើយរបស់លីលាវតីហើយ គេពោលភ្លាមថា
"បើអញ្ចឹង មានន័យថា អ្នកនាងមិនខឹងនឹងខ្ញុំបាទទេ មែនទេ ផ្ទុយទៅវិញថែមទាំងត្រេកអរ ទៀត ដែលបានស្តាប់សម្តីបែបនោះរបស់ខ្ញុំបាទ ខ្ញុំបាទយល់ថាអ្នកនាងក៏ស្រឡាញ់ខ្ញុំបាទដែរ ប៉ុន្តែខ្លាចជាការយល់ខុស"
"មិនខុសទេ រេវត្តៈ ! នាយយល់ត្រូវហើយ"ស្រីក្រមុំនិយាយយ៉ាងក្លាហាន ធ្វើឲ្យរេវត្តកុមារ សោមនស្សចិត្តជាទីបំផុត គេភ្លេចខ្លួនឈោងទៅចាប់ដៃលីលាវតីមកក្រសោបឱបទុកហើយ និយាយទាំងរលះរលាំងថា
"លីលាវតីអើយ ! ប្រសិនបើសេចក្តីត្រេកអរចិត្តនិងសេចក្តីសុខផ្លូវចិត្តជាធម្មជាតិមានតួខ្លួន ប្រាណវិញ ម្លេះប្រហែលជាវារុញច្រានដើមទ្រូងរបស់រេវត្តៈខ្ញុំបាទឲ្យផ្ទុះបែកធ្លាយជាបំណែក មិនខាន ហើយសូមឲ្យទាសករភក្តីរបស់អ្នកនាងបានថើបចុម្ពិតដៃរបស់អ្នកនាងឲ្យសាកសម នឹងសេចក្តីត្រេកអរចិត្តផងចុះ"
រេវត្តកុមារចាប់ត្រកងដៃស្រីក្រមុំឡើងចុម្ពិតដោយល្អូកល្អិនដោយគ្មានការហាមប្រាមឡើយ គេទាំងពីរនាក់មានចិត្តជាសុខពន់ពេកណាស់ភ្លេចអស់នូវសេចក្តីទុក្ខលំបាកទាំងពួង គេទាំងពីរ មានអារម្មណ៍ហាក់នឹងថាលើលោកនេះមានត្រឹមតែពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះ អ្នកទាំងពីរនិយាយសា សងគ្នាក្នុងបរិយាកាសដ៏ឈ្ងប់ឈ្ងុយដោយស្នេហាស្នេហ័ហឺតរហូតដល់ព្រះចន្ទកាឡបក្សរះ ផុតកំពូលប្រាសាទ លីលាវតីទើបវិលត្រឡប់ឡើងទៅគេហដ្ឋានដ៏ខ្ពស់ស្កឹមស្កៃវិញ រីឯរេវត្ត- កុមារក៏បានចាកចេញទៅកាន់កូនខ្ទមឯជាយឧទ្យានដែរ វាពិតជាផ្សេងគ្នាដូចមេឃនិងដីមែន ហ្ន !